Wytyczne w praktyce

Sepsa: wysunięcie podejrzenia, rozpoznanie i wczesne postępowanie

dr n. med. Jakub Śmiechowicz

Katedra i Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2649-0541

Adres do korespondencji:

dr n. med. Jakub Śmiechowicz

Katedra i Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii,

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

ul. Borowska 213, 50-556 Wrocław

e-mail: jakub.smiechowicz@umw.edu.pl

ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2649-0541

  • Omówienie aktualnych wytycznych NICE dotyczących postępowania w sepsie
    • ocena stanu pacjenta z wykorzystaniem m.in. odpowiednich skal i zakwalifikowanie go do odpowiedniej grupy ryzyka wystąpienia sepsy i zgonu na skutek jej rozwoju
    • postępowanie u dzieci w różnym wieku oraz kobiet w ciąży lub niedawno będących w ciąży
    • leczenie możliwe do włączenia w okresie przedszpitalnym i terapia w czasie hospitalizacji

National Institute for Health and Care Excellence (NICE) jest organem brytyjskiego Department of Health and Social Care (DHSC), jego odpowiednik w Polsce stanowi Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji. National Health Service (NHS) – brytyjski odpowiednik Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) – jest zobligowany do finansowania leków i metod leczenia, które uzyskały aprobatę NICE. National Institute for Health and Care Excellence publikuje m.in. wytyczne postępowania i leczenia w praktyce klinicznej, wśród których znajdują się wytyczne postępowania w sepsie, szeroko omówione poniżej. Wytyczne te zawierają zalecenia dotyczące wysunięcia podejrzenia, rozpoznania i wczesnego postępowania w sepsie. Obejmują one rozpoznanie, ocenę ryzyka, wstępne i dalsze leczenie, diagnostykę i kontrolę źródła zakażenia, monitorowanie, a także udzielanie informacji i wsparcia oraz szkolenie i edukację. Dokument ten jest przeznaczony zarówno dla osób z podejrzeniem sepsy, ich rodzin oraz opiekunów, jak i dla pracowników ochrony zdrowia pracujących w podstawowej opiece zdrowotnej (POZ), jednostkach opieki specjalistycznej oraz szpitalach.

Stosowanie zaleceń nie jest obowiązkowe, a postępowanie zgodnie z nimi nie zdejmuje odpowiedzialności za podejmowanie decyzji odpowiednich do okoliczności, w porozumieniu z pacjentem, jego rodziną, opiekunami lub opiekunem prawnym.

Wytyczne uwzględniają postępowanie w 3 grupach:

  • u osób <16 r.ż.
  • u kobiet w ciąży lub niedawno będących w ciąży
  • u osób w wieku od 16 r.ż.

W odniesieniu do każdej grupy opisano, jak ocenić ryzyko związane z sepsą oraz sposób postępowania w przypadku podejrzenia sepsy w warunkach pozaszpitalnych i w szpitalu. Tabela 1 zawiera terminy używane w omawianych wytycznych. 

Wysunięcie podejrzenia sepsy

Rozwój sepsy należy podejrzewać u każdej osoby, która zgłasza się z objawami wskazującymi na zakażenie. Osoby z sepsą mogą nie mieć swoistych, miejscowych objawów, a jedynie objawy ogólne, takie jak bardzo złe samopoczucie. Ponadto może u nich nie...

W przypadku podejrzenia zakażenia należy:

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Badania bezpośrednie

W zależności od wieku pacjenta z podejrzeniem sepsy na wstępnym etapie postępowania należy:

Ocena ryzyka i postępowanie w przypadku podejrzenia sepsy u osób <16 r.ż. i kobiet w ciąży lub będących niedawno w ciąży

Postępowanie w sepsie zależy od ryzyka ciężkiego przebiegu lub zgonu z powodu sepsy oraz od miejsca prowadzenia diagnostyki i leczenia (szpital, warunki pozaszpitalne). Kryteria [...]

Ocena ryzyka i postępowanie w przypadku podejrzenia sepsy u osób w wieku od 16 lat

W warunkach pozaszpitalnych (oraz w areszcie śledczym) ocena ryzyka opiera się na wywiadzie chorobowym, badaniu przedmiotowym oraz kryteriach stratyfikacji ryzyka (tab. 5). Wystarcza [...]

Terapia antybiotykowa, płyny dożylne i tlen

Po potwierdzeniu źródła zakażenia lub otrzymaniu wyników badań mikrobiologicznych należy zweryfikować wybór antybiotyku oraz, o ile to możliwe, zastąpić go antybiotykiem o węższym [...]

Diagnostyka i kontrola źródła zakażenia

Badania mające na celu ustalenie źródła zakażenia należy dostosować do wywiadu chorobowego i wyników badania klinicznego. Wykonanie badania ogólnego moczu i zdjęcia RTG [...]

Informacje i wsparcie dla osób z podejrzeniem sepsy

W czasie rozmowy z osobą, u której wysunięto podejrzenie sepsy, z rodziną lub opiekunem oraz przy udzielaniu informacji należy:

Szkolenie i edukacja

Personel medyczny i studenci biorący udział w ocenie stanu klinicznego powinni odbywać regularne szkolenia w zakresie identyfikacji osób, które mogą mieć sepsę. Dotyczy to [...]

Kontekst

Sepsa jest zespołem klinicznym, który powstaje wskutek aktywacji układu immunologicznego i układu krzepnięcia krwi w odpowiedzi na zakażenie. Sepsa ze wstrząsem to stan [...]

Komentarz

Pojęcie sepsy ewoluowało w ciągu wieków. Podstawy współczesnego rozumienia pojęcia sepsy sięgają początku XX wieku, kiedy wybitny kanadyjski lekarz William Osler zauważył, [...]
Do góry