Prawo dla lekarza
Odpady medyczne: aspekty prawne
adw. Anna Popławska
- Odpady medyczne to wszelkie pozostałości po działalności medycznej, w tym po zabiegach, diagnostyce, leczeniu i doświadczeniach naukowych w zakresie medycyny
- Ich właściwa segregacja oraz przechowywanie są jedną z podstawowych zasad bezpieczeństwa, która ma duży wpływ na zdrowie personelu i pacjentów. Odpady medyczne mogą też stanowić zagrożenie w szerszym wymiarze – w aspekcie zdrowia publicznego i środowiska naturalnego
- W związku z powyższym prawidłowe gospodarowanie nimi uregulowano licznymi przepisami prawnymi na poziomie międzynarodowym i regulacjami krajowymi
W placówkach medycznych niezwykle istotną kwestią jest prawidłowe postępowanie z odpadami medycznymi. Poza segregacją oraz przechowywaniem ważną rolę odgrywa poprawne oznaczanie pojemników, ale również postępowanie zgodnie z wytycznymi regulującymi utylizację odpadów.
Podstawowym aktem prawnym regulującym kwestię odpadów jest Ustawa z 14 grudnia 2012 r. o odpadach. Akt ten zawiera definicję odpadów medycznych (art. 3 ust. 1 pkt 8), według której są to „odpady powstające w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświadczeń naukowych w zakresie medycyny”. Powyższa ustawa określa zasady zbierania, transportu, przetwarzania, magazynowania i unieszkodliwiania odpadów medycznych. W ramach tego aktu prawnego wskazane są również obowiązki poszczególnych podmiotów w zakresie prowadzenia ewidencji i sprawozdawczości związanej z odpadami. Problematykę odnoszącą się do postępowania z odpadami medycznymi, prawidłowego gospodarowania nimi doprecyzowuje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 października 2017 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi. Kształtuje ono zasady zbierania i czasowego magazynowania odpadów medycznych.
Podział odpadów
Podział odpadów medycznych ma na celu ułatwienie ich właściwej segregacji, transportu i utylizacji. W zależności od charakteru, zagrożenia dla zdrowia i środowiska oraz metod unieszkodliwiania odpady medyczne dzielą się na kilka głównych kategorii, a także mają własne kody służące do ich oznaczania. Na potrzeby niniejszego artykułu można przyjąć poniższą ogólną klasyfikację odpadów medycznych:
- Odpady zakaźne – odpady, które mogą zawierać patogeny i stanowią ryzyko infekcji. Zaliczają się do nich:
- materiały zakaźne (np. opatrunki, gaziki, bandaże, igły, strzykawki)
- odpady od osób zakażonych chorobami zakaźnymi (np. próbki biologiczne, pozostałości po zabiegach)
- elementy medyczne i narzędzia mające kontakt z materiałami biologicznymi.