Farmakoterapia
Farmakologiczne możliwości postępowania w przypadku hepatopatii indukowanych farmakoterapią – komu, kiedy i dlaczego?
dr hab. n. med. Jarosław Woroń
- W pracy opisano możliwości farmakoterapii chorób wątroby z użyciem dostępnych leków
- Podkreślono nowe możliwości stosowania w hepatoprotekcji L-asparaginianu L-ornityny
- Omówiono mechanizmy działania leków hepatoprotekcyjnych
Zuwagi na rosnące populacje pacjentów przyjmujących polifarmakoterapię coraz częściej spotykamy się w praktyce z osobami, u których pojawiają się bezobjawowa lub objawowa hepatopatia polekowa. W polifarmakoterapii może dochodzić do zjawiska sumowania niepożądanych działań leków, co w połączeniu ze spektrum wielochorobowości może stanowić wskazanie do stosowania hepatoprotekcji. W praktyce wybór leku hepatoprotekcyjnego musi być kontekstowy, co oznacza, że jego mechanizm działania musi być kompatybilny z potencjalnym mechanizmem uszkodzenia wątroby1-3.
L-asparaginian L-ornityny (LOLA)
L-asparaginian L-ornityny (LOLA – L-ornithine L-aspartate) jest solą dwóch aminokwasów endogennych: ornityny i kwasu asparaginowego. Zarówno L-ornityna, jak i L-asparaginian wchodzą w skład cyklu mocznikowego (cykl Krebsa) w wątrobie i są niezbędne w procesie syntezy mocznika i usuwania amoniaku z organizmu. L-asparaginian uczestniczy także w wiązaniu amoniaku z kwasem glutaminowym do glutaminy w mięśniach szkieletowych. LOLA indukuje oba procesy wiążące amoniak w organizmie i przeciwdziała hiperamonemii w stanach niewydolności wątroby i nasilonego katabolizmu tkankowego, np. u pacjentów z marskością wątroby. Mechanizmy te powodują, że aktualnie LOLA może być stosowany w różnych stanach klinicznych, w których dochodzi do uszkodzenia wątroby, czego konsekwencją jest upośledzenie aktywności metabolicznej wątroby. Nie bez znaczenia jest fakt, że w praktyce coraz częściej spotykamy się z sytuacjami, w których następuje zwiększona produkcja amoniaku, co w szczególny sposób może stanowić wskazanie do zastosowania LOLA4-6. Preparat działa także regenerująco na uszkodzone komórki wątrobowe. W tabeli 1 zebrano sytuacje kliniczne, w których może dochodzić do hiperamonemii4-7.
Istotną w praktyce zaletą LOLA jest brak występowania niekorzystnych interakcji z innymi jednocześnie stosowanymi lekami. Istotne jest, aby właściwie dawkować LOLA – w postaci doustnej lek występuje w formie saszetek zawierających w swoim składzie 3000 mg LOLA; w praktyce zalecane jest dawkowanie 1-2 saszetek 1-3 razy na dobę. Ponieważ dawkowanie jest istotne dla mechanizmu działania leku, nie należy stosować w celu hepatoprotekcji suplementów diety zawierających w swoim składzie LOLA – efekt terapeutyczny jest dawkozależny i w uzasadnionych przypadkach powinien być realizowany za pomocą produktów leczniczych4,5,7,8.