Choroby internistyczne u kobiet w ciąży
Badanie ogólne moczu u ciężarnej i co dalej?
Postępowanie na podstawie przypadków klinicznych
lek. Agata Pietrzycka
dr n. med. Katarzyna Kawka-Paciorkowska
- Zwiększone ryzyko rozwoju zakażenia układu moczowego u kobiet w ciąży – przyczyny
- Kluczowa rola właściwego pobrania materiału do badania ogólnego moczu
- Farmakoterapia zakażenia układu moczowego, którą można włączyć u ciężarnych, i działania profilaktyczne
Badanie ogólne moczu u ciężarnej
Badanie ogólne moczu u ciężarnych jest kluczowym elementem monitorowania zdrowia zarówno matki, jak i rozwijającego się płodu. Jest to prosta, niedroga i nieinwazyjna metoda, która pozwala na wczesne wykrycie wielu potencjalnie groźnych patologii, takich jak stan przedrzucawkowy, infekcje dróg moczowych, cukrzyca ciążowa bądź uszkodzenie nerek. Badanie to polega na ocenie fizycznych, chemicznych i mikroskopowych właściwości próbki moczu. Wyniki takie jak pH, gęstość, obecność białka, glukozy, ketonów, krwinek czerwonych, leukocytów, bakterii oraz innych nieprawidłowości stanowią ważne kryteria diagnostyczne. Odpowiednie postępowanie na podstawie wyników badania pozwala na optymalizację leczenia i zapobieganie powikłaniom, co ma kluczowe znaczenie dla zdrowia nie tylko matki, lecz także płodu. W przypadku jakiejkolwiek nieprawidłowości wykrytej w wynikach badania ogólnego moczu zawsze konieczne jest dalsze postępowanie diagnostyczne oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia zgodnie z aktualnymi wytycznymi i stanem klinicznym pacjentki.
Zakażenie układu moczowego u kobiet w ciąży
Najczęstszym problemem klinicznym związanym z badaniem ogólnym moczu jest zakażenie układu moczowego (ZUM). Ciąża jest jednym z czynników predysponujących do wystąpienia ciężkiego przebiegu ZUM, czyli tzw. ZUM powikłanego.
Szczególnie w przypadku pacjentek ciężarnych rozważania dotyczące zakażeń układu moczowego należy rozpocząć od dwóch definicji. Zakażenie układu moczowego jest to proces wywołany przez obecność patogenów w drogach moczowych, które powodują miejscową lub uogólnioną reakcję zapalną. Bakteriomocz jest to natomiast obecność w moczu znamiennej liczby bakterii, potwierdzonej badaniem mikrobiologicznym. Znamienne miano dotyczy wielkości ≥105 CFU/ml w moczu ze środkowego strumienia, ≥102 CFU/ml w moczu pobranym za pomocą cewnika oraz każdej liczby bakterii wyhodowanej z moczu pobranego przez nakłucie nadłonowe. Bezobjawowy bakteriomocz u pacjentek ciężarnych wymaga leczenia i dalszej ciągłej obserwacji ze względu na ryzyko wystąpienia odmiedniczkowego zapalenia nerek, porodu przedwczesnego, niskiej masy urodzeniowej dziecka i nadciśnienia tętniczego1.
Etiologia
W trakcie ciąży u pacjentek zachodzi wiele zmian predysponujących do wystąpienia zakażenia układu moczowego. Jednym z czynników ryzyka jest względne obniżenie odporności podczas ciąży oraz glikozuria (która może fizjologicznie występować w ciąży)....
