Otyłość jest istotnym problemem zdrowia publicznego na całym świecie, związanym z różnymi chorobami współistniejącymi, w tym chorobami sercowo-naczyniowymi, cukrzycą typu 2 oraz niektórymi nowotworami.

W 2015 roku Polskie Towarzystwo Dietetyki (PTD) zainicjowało publikację standardów dotyczących dietetycznego leczenia w różnych chorobach, a pierwsza publikacja koncentrowała się na prostej otyłości u dorosłych. Ewoluujące rozumienie otyłości jako złożonego schorzenia wymagało aktualizacji tych wytycznych, aby uwzględnić nowe wyniki badań i praktyki kliniczne. Mając to na uwadze, w 2024 roku eksperci PTD opublikowali nowe wytyczne dotyczące leczenia dietetycznego otyłości u dorosłych¹. Dokument ten stanowi aktualizację wcześniejszych rekomendacji i wprowadza wiele istotnych zmian, które mają na celu poprawę skuteczności interwencji dietetycznych oraz dostosowanie ich do potrzeb współczesnych pacjentów (tab. 1). 

Problem otyłości w Polsce

Zgodnie z danymi World Health Organization (WHO) w Polsce 58,3% dorosłych ma nadwagę, a 23,1% cierpi na otyłość. W ciągu ostatnich 40 lat odsetek osób z nadwagą i otyłością w Polsce podwoił się, co koreluje z trendami obserwowanymi w innych krajach rozwiniętych. Co więcej, w jednym z badań ogólnopolskich przeprowadzonych w 2022 roku stwierdzono, że nadmierna masa ciała (wskaźnik masy ciała [BMI – body mass index] ≥25 kg/m²) występowała u 62% mężczyzn i 43% kobiet, a otyłość u 16% mężczyzn i 12% kobiet. Warto zauważyć, że występowanie otyłości wzrasta wraz z wiekiem, a najwyższy odsetek osób z nadwagą stwierdza się w grupie wiekowej 75-84 lata. Z kolei wyniki przedstawione w raporcie Najwyższej Izby Kontroli wskazują, że w 2022 roku liczba dorosłych Polaków z nadwagą wahała się od 59,2% do 69,2%, w zależności od województwa. Najwyższy odsetek osób z nadwagą odnotowano w województwie śląskim (69,2%), a najniższy w małopolskim (59,2%). Koszty związane z leczeniem otyłości w Polsce wyniosły około 9 mld zł, a u 75% osób, u których rozpoznano otyłość, występowały również choroby współistniejące, takie jak choroby sercowo-naczyniowe, zaburzenia endokrynologiczne oraz choroby metaboliczne. W obliczu rosnącej epidemii otyłości nie tylko w Polsce, lecz także na świecie konieczne jest wdrożenie skutecznych strategii prewencyjnych i terapeutycznych, które uwzględniają zarówno aspekty dietetyczne, jak i psychologiczne, aby poprawić zdrowie populacji i zmniejszyć obciążenie systemu opieki zdrowotnej.