Wprowadzenie

Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) to schorzenie charakteryzujące się utrzymującymi się objawami ze strony układu oddechowego i ograniczeniem przepływu powietrza spowodowanymi zaburzeniami w obrębie dróg oddechowych i/lub pęcherzyków płucnych, zazwyczaj wywoływanymi przez istotną ekspozycję na szkodliwe pyły, dymy lub gazy¹. POChP jest rozpoznawana w niedostatecznym stopniu: uważa się, że liczba pacjentów cierpiących na tę chorobę w skali świata sięga 65 mln. Zgodnie z przewidywaniami do 2030 roku POChP stanie się trzecią co do częstości przyczyną zgonów na świecie, zastępując na tym miejscu choroby serca. Typowe objawy POChP obejmują przewlekły kaszel, nadmierne odkrztuszanie plwociny oraz duszność pojawiającą się w czasie wysiłku. Zaostrzenia POChP definiuje się jako zdarzenia kliniczne przebiegające z dusznością i/lub kaszlem, które nasilają się w ciągu 14 dni i którym może towarzyszyć przyspieszenie oddechu i/lub tachykardia, a równocześnie stwierdza się nasilenie miejscowego lub ogólnoustrojowego stanu zapalnego wywołanego przez zakażenie w obrębie dróg oddechowych, zanieczyszczenie powietrza lub innego rodzaju czynniki szkodliwe dla dróg oddechowych. Częstość zaostrzeń zwiększa się w miarę pogarszania się czynności płuc pacjenta, odzwierciedlając stopniową progresję choroby². Zaostrzenia POChP przebiegają z różnym nasileniem: od przejściowego pogorszenia stanu funkcjonowania pacjenta do zgonu¹. W związku z nawracającymi zaostrzeniami czynność płuc i jakość życia pacjenta często szybko się pogarszają^3,4, a zaostrzenia o ciężkim przebiegu wpływają na wzrost wskaźników umieralności⁵. Niektórzy pacjenci nie powracają do stanu zdrowia sprzed zaostrzenia⁶. W kilku badaniach stwierdzono istotnie większą częstość nawrotów⁷ oraz umieralność⁸ w grupie pacjentów, u których zaostrzenia POChP miały ciężki przebieg wymagający hospitalizacji. Choć wczesne rozpoznanie zaostrzeń POChP ma duże znaczenie, większość pacjentów zgłasza się do lekarza dopiero po pewnym czasie od wystąpienia takiego epizodu⁹, co również, jak dowiedziono w badaniach, ma niekorzystny wpływ na takie wskaźniki, jak czas do wyzdrowienia, jakość życia związana ze stanem zdrowia (HRQoL – health-related quality of life) i potrzeba hospitalizacji¹⁰. Wczesne wykrywanie zaostrzeń POChP jest zatem niezwykle ważne zarówno dla pacjentów, jak i opiekujących się nimi lekarzy.

Zaostrzenie POChP: definicja i ciężkość przebiegu

Zaostrzenia POChP mają niejednorodny charakter, różnią się pod względem patogenezy, etiologii, objawów, częstości, ciężkości przebiegu i wartości biomarkerów. W wytycznych Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD) z 2024 roku z...