Zakażenia układu moczowego należą do najczęstszych problemów zdrowotnych. Obok zakażeń układu oddechowego są jednym z podstawowych wskazań do stosowania antybiotyków^1,2. Główną postacią zakażenia układu moczowego jest ostre bakteryjne zapalenie pęcherza moczowego. Dotyka ono co najmniej połowy kobiet na różnym etapie życia, często przed ukończeniem trzeciej dekady życia. Co więcej, niejednokrotnie ma charakter nawrotowy, co jest szczególnie uciążliwe^3,4.

Palącym i narastającym problemem dla medycyny pozostaje malejąca skuteczność antybiotyków w leczeniu infekcji bakteryjnych, która wynika bezpośrednio z oporności bakteryjnej. Dotyczy to w znaczącym stopniu również zakażeń układu moczowego, których zdecydowanie najczęstszym czynnikiem etiologicznym jest pałeczka okrężnicy (Escherichia coli). Izolaty oporne stanowią dziś ponad połowę przypadków. Racjonalna terapia i skuteczna profilaktyka zakażeń bakteryjnych połączone z wysokimi kompetencjami zawodowymi środowiska medycznego i odpowiedzialną edukacją stanowią najskuteczniejszą broń do walki z antybiotykoopornością⁵.

Diagnostyka zapalenia pęcherza moczowego

Rozpoznanie ostrego zapalenia pęcherza moczowego opiera się na wywiadzie lekarskim i zazwyczaj nie stanowi problemu diagnostycznego. Choroba przebiega z typowymi i powszechnie znanymi objawami, przede wszystkim dyzurią, stałym parciem na pęcherz moczowy, częstomoczem i bólem pod­brzusza. Czasem może współistnieć stan podgorączkowy, rzadziej gorączka i krwiomocz⁶. W sytuacjach wątpliwych rozpoznanie może ułatwić wykorzystanie dostępnych kwestionariuszy (np. Acute Cystitis Symptom Score [ACSS]) lub wykonanie testów paskowych moczu bądź badania ogólnego moczu⁷. Badanie bakteriologiczne moczu ma znaczenie w przypadku zakażeń powikłanych, nawrotowych oraz w sytuacji nietypowego obrazu klinicznego⁵.

Na etapie diagnostyki podstawowym wyzwaniem może być różnicowanie z innymi patologiami miednicy oraz bezobjawową bakteriurią, które z definicji w większości przypadków nie wymagają leczenia przeciwdrobnoustrojowego⁵. Szczególnie trudne może być wykluczenie zakażenia układu moczowego u pacjentów z bezobjawową bakteriurią i współistniejącym zespołem pęcherza nadreaktywnego, zaawansowaną atrofią urogenitalną po menopauzie albo neuropatią w przebiegu zwyrodnienia odcinka lędźwiowego kręgosłupa. W tych przypadkach zasadna może być konsultacja urologa.