Pulmonologia

Postępowanie w zaostrzeniu astmy

dr n. med. Krzysztof Wytrychowski

Katedra i Klinika Alergologii i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Adres do korespondencji:

dr n. med. Krzysztof Wytrychowski

Katedra i Klinika Alergologii i Chorób Wewnętrznych,

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

ul. Borowska 213, 50-556 Wrocław

e-mail: krzysztof.wytrychowski@umw.edu.pl

  • Różnicowanie astmy u dzieci i dorosłych – co może sprawiać trudności diagnostyczne?
  • Parametry brane pod uwagę przy ocenie ciężkości zaostrzenia astmy
  • Schemat MART: ustalanie postępowania terapeutycznego w zależności od wieku pacjenta i stopnia ciężkości choroby

Astma jest najczęstszą przewlekłą chorobą wieku dziecięcego, a w ogólnej populacji na świecie choruje prawie 300 mln osób1. Choroba jest przyczyną prawie 0,5 mln zgonów rocznie na całym świecie2. Astma jest chorobą heterogenną charakteryzującą się przewlekłym zapaleniem dróg oddechowych, które powoduje liczne objawy ze strony układu oddechowego o różnym nasileniu, takie jak świszczący oddech, duszność, ucisk w klatce piersiowej i kaszel. Zmienność objawów jest związana ze stopniem zwężenia dróg oddechowych, które ustępuje samoistnie lub pod wpływem leczenia. W niektórych przypadkach ograniczenie przepływu powietrza może stać się przewlekłe.

Zaostrzenia astmy to epizody charakteryzujące się postępującym nasileniem objawów duszności, kaszlu, świszczącego oddechu lub uczucia ucisku w klatce piersiowej oraz postępującym spadkiem czynności płuc, tj. stanowią zmianę w stosunku do zwykłego stanu pacjenta, która jest na tyle istotna, by konieczna była modyfikacja leczenia. Zaostrzenia mogą wystąpić u pacjentów z wcześniej rozpoznaną astmą, ale mogą być też pierwszym objawem tej choroby.

Podstawę leczenia astmy stanowią połączenia wziewnych glikokortykosteroidów (wGKS) i długo działających leków rozszerzających oskrzela z grupy β2-agonistów (LABA – long-acting β-adrenoceptor agonist) w jednym inhalatorze. U większości pacjentów za pomocą tej terapii uzyskujemy pełną kontrolę astmy, tzn. pacjent jest w stanie prowadzić aktywność fizyczną w stopniu podobnym do jego zdrowego rówieśnika, objawy choroby nie występują w nocy, pacjent stosuje doraźne leki rozszerzające oskrzela rzadziej niż 2 razy w tygodniu, a badania czynnościowe płuc wykazują prawidłowe wyniki. Pojawienie się takich objawów astmy, jak gorsza tolerancja wysiłku, nocne wybudzenia, konieczność stosowania doraźnych leków rozszerzających oskrzela częściej niż 2 razy w tygodniu, oraz ograniczenie przepływu powietrza w drogach oddechowych mierzone w spirometrii oznacza brak kontroli choroby. Dodatkowo astma niekontrolowana może powodować częste zaostrzenia (≥2/rok) wymagające stosowania doustnych glikokortykosteroidów (dGKS) lub poważne zaostrzenia (≥1/rok) wymagające hos­pitalizacji.

W ogólnej populacji chorych u 17% pacjentów mamy do czynienia z astmą trudną do leczenia, a 3,7% ma astmę ciężką. Astma trudna do leczenia to taka, która jest niekontrolowana mimo przewlekłego stosowania wGKS w średniej bądź dużej dawce w połączen...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Rozpoznanie zaostrzenia astmy

W pierwszej kolejności należy przeprowadzić wywiad dotyczący objawów: postępującej duszności, świszczącego oddechu, kaszlu i ucisku w klatce piersiowej oraz stosowanych do tej pory leków [...]

Leczenie zaostrzenia astmy

Strategia leczenia astmy, przewlekłej choroby zapalnej dróg oddechowych, powinna się składać z leczenia podtrzymującego oraz wstępnego leczenia zaostrzenia. Każdy pacjent lub jego [...]

Zapobieganie zaostrzeniom astmy

Niezwykle ważna jest identyfikacja na poziomie praktyki lekarza rodzinnego i poradni specjalistycznych pacjentów, u których przebieg astmy jest niekontrolowany. Wątpliwości dotyczące rozpoznania astmy [...]
Do góry