Dermatologia
Trądzik zwyczajny u dorosłych
lek. Mikołaj Łanocha
lek. Aleksandra Frątczak
dr hab. n. med. Bartosz Miziołek
prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. Beata Bergler-Czop
- Hormonalne, genetyczne, środowiskowe i zależne od stylu życia czynniki rozwoju trądziku zwyczajnego
- Przebieg choroby u dorosłych i patogeneza
- Leczenie zależne od nasilenia zmian, oparte na terapii miejscowej, antybiotykach, leczeniu hormonalnym i izotretynoinie
- Konieczność kompleksowego podejścia, uwzględniającego pielęgnację skóry i eliminację czynników zaostrzających
Trądzik zwyczajny jest jedną z najczęstszych chorób dermatologicznych, występującą w różnych grupach wiekowych i populacjach na całym świecie. Najwyższą zapadalność obserwuje się wśród osób w wieku nastoletnim, jednak w ostatnich latach odnotowano wzrost liczby przypadków trądziku rozpoczynającego się w wieku dorosłym. Szacuje się, że w populacji osób w wieku 21-30 lat objawy trądziku występują u około 50% kobiet, natomiast w kolejnych dekadach życia częstość jego występowania stopniowo maleje, osiągając 25% w grupie 31-40 lat oraz 15% wśród osób po 40 roku życia. Etiopatogeneza trądziku różni się w zależności od wieku pacjenta. U osób młodych dominującą rolę odgrywają zmiany hormonalne związane z okresem dojrzewania płciowego. Natomiast w przypadku trądziku dorosłych jego rozwój jest wynikiem złożonej interakcji pomiędzy zaburzeniami endokrynologicznymi, predyspozycją genetyczną, stylem życia oraz czynnikami środowiskowymi1. Konsekwencje trądziku wykraczają poza aspekt dermatologiczny, wpływają również na zdrowie psychiczne i jakość życia pacjentów. Osoby dotknięte tym schorzeniem często doświadczają obniżonej samooceny, spadku pewności siebie oraz lęku społecznego. W cięższych przypadkach trądzik może prowadzić do stanów apatycznych, a nawet objawów depresyjnych, co podkreśla konieczność kompleksowego podejścia terapeutycznego, uwzględniającego zarówno aspekty medyczne, jak i psychologiczne2.
Etiopatogeneza
Patogeneza trądziku zwyczajnego jest wynikiem złożonej interakcji czterech kluczowych mechanizmów:
- hiperkeratynizacji okołomieszkowej
- nadmiernej produkcji łoju
- kolonizacji mieszka włosowego przez Cutibacterium acnes
- indukcji przewlekłego stanu zapalnego.
Ścisłe powiązania między tymi procesami determinują zarówno przewlekłość, jak i stopień nasilenia zmian skórnych, wpływając na kliniczny obraz choroby.
W warunkach fizjologicznych keratynocyty w obrębie mieszka włosowego ulegają regularnemu złuszczaniu do jego światła, skąd następnie są usuwane. W przebiegu trądziku dochodzi do ich nadmiernej proliferacji oraz zaburzenia procesu złuszczania, co s...
