Depresja jest najczęstszym zaburzeniem psychicznym w okresie okołoporodowym. Depresja poporodowa wiąże się z licznymi konsekwencjami zarówno dla matek, jak i ich dzieci oraz całej rodziny. Co więcej, zaburzenie to może dotykać nie tylko kobiety, lecz także ojców. Wskazywane są liczne czynniki ryzyka depresji poporodowej, które należy oceniać w ich indywidualnym zestawieniu. Kobiety doświadczające depresji po porodzie często nie są diagnozowane i nie otrzymują właściwego leczenia, dlatego szczególnie istotne jest monitorowanie zdrowia psychicznego matek w okresie okołoporodowym z wykorzystaniem rekomendowanych narzędzi przesiewowych.

Okres poporodowy stanowi istotne wyzwanie adaptacyjne dla kobiety i mężczyzny, wiążące się z intensywnymi zmianami w sferze biologicznej, fizycznej, społecznej i emocjonalnej. Wymaga on aktywizacji zarówno indywidualnych, jak i interpersonalnych mechanizmów radzenia sobie, zwłaszcza u kobiet rodzących po raz pierwszy. Charakterystyczne dla tego etapu są niedobory snu, zmiany fizjologiczne związane z połogiem oraz konieczność redefinicji dotychczasowego funkcjonowania pary w nowej rzeczywistości. Choć destabilizacja związana z tym okresem może mieć przejściowy charakter, niezależnie od kontekstu kulturowego czy warunków życia obserwuje się wówczas zwiększone ryzyko występowania zaburzeń psychicznych.

Wahania stanu psychicznego w okresie perinatalnym (perinatal period), definiowanym jako czas od początku ciąży do końca pierwszego roku po porodzie, są naturalnym zjawiskiem wynikającym ze zmian hormonalnych, fizjologicznych oraz zwiększonego obciążenia emocjonalnego. Niemniej u części kobiet zmiany te przybierają postać zaburzeń zdrowia psychicznego, które w znaczącym stopniu przyczyniają się do obciążeń społecznych i zdrowotnych.

Zaburzenia zdrowia psychicznego dotykają znaczną grupę kobiet w okresie okołoporodowym. Według World Health Organization (WHO) dotyczą one około 10% kobiet w ciąży oraz 13% kobiet po porodzie, przy czym odsetki te są jeszcze wyższe w krajach o niskim i średnim dochodzie – odpowiednio 16% i 20%. Wśród najczęściej diagnozowanych zaburzeń okołoporodowych wymienia się: depresję poporodową, ale także zaburzenia lękowe, psychozę poporodową, zespół stresu pourazowego (PTSD – post-traumatic stress disorder), schizofrenię oraz chorobę afektywną dwubiegunową. Mogą one mieć podłoże biologiczne, adaptacyjne, społeczne lub być konsekwencją wcześniejszych trudności psychicznych.