Choroby zakaźne
Leki stosowane objawowo przy przeziębieniu – fakty i mity
dr n. med. Grzegorz Liczner
- Witaminy, leki i suplementy diety stosowane przez pacjentów w trakcie przeziębienia oraz w ramach profilaktyki
- po które z nich rzeczywiście warto sięgać
- jakie działania niepożądane należy mieć na uwadze
- postaci i dawki oraz czas przyjmowania
Przeziębienie jest potoczną nazwą infekcji górnych dróg oddechowych o etiologii wirusowej, która pod względem anatomicznym obejmuje nos, zatoki i gardło, czasem krtań oraz tchawicę. Choroba dotyka wszystkie grupy wiekowe z różną częstotliwością w zależności od trybu życia i indywidualnej podatności pacjenta. Rozpoznanie opiera się głównie na wywiadzie i badaniu przedmiotowym.
W diagnostyce różnicowej należy uwzględnić: infekcje bakteryjne gardła (anginę), bakteryjne zapalenie zatok przynosowych, grypę, alergiczny nieżyt nosa, zapalenie krtani, oskrzeli i płuc. Należy również pamiętać, że objawy sugerujące przeziębienie mogą być zwiastunem innych, o wiele poważniejszych chorób wirusowych, tj. odry, ospy, świnki, mononukleozy lub ostrej choroby retrowirusowej. Przebieg przeziębienia jest wysoce zróżnicowany. Typowe objawy choroby obejmują: złe samopoczucie, ból głowy i mięśni, ból lub drapanie w gardle, dreszcze, stany podgorączkowe lub gorączkę, katar, kaszel, rzadziej zapalenie spojówek lub wysypkę. Niektóre objawy mogą być wskazówką diagnostyczną dla lekarza. Osutka skórna i zapalenie spojówek najczęściej są wywołane przez adenowirusy. Okazuje się, że ponad 200 gatunków znanych nam wirusów jest zdolnych do wywołania infekcji górnych dróg oddechowych. Na podium stoi rynowirus odpowiedzialny za nawet połowę wszystkich zakażeń, następnie koronawirus (10-15%) oraz wirusy grypy i wirus syncytialny (RSV – respiratory syncytial virus), które zdominowały zakażenia w minionym sezonie zarówno w Polsce, jak i na świecie. Stanowią one istotny problem zdrowia publicznego z uwagi na wysoką zakaźność i związaną z nią liczbę powikłań, co w konsekwencji przekłada się na śmiertelność. Większość lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej, mając na uwadze skuteczność leczenia infekcji, jak również zapobieganie szerzeniu się zakażeń, zaczęła rutynowo stosować w diagnostyce przeziębień przesiewowe testy immunochromatograficzne, które pozwalają zidentyfikować wirusy grypy A i B, RSV, koronawirusa ostrej niewydolności oddechowej 2 (SARS-CoV-2 – severe acute respiratory syndrome coronavirus 2) oraz adenowirusy. Z epidemiologicznego punktu widzenia takie postępowanie jest w pełni uzasadnione, gdyż na szczepienie decyduje się nadal zbyt mało pacjentów1,2.