Okulistyka
Objawy alergicznych chorób aparatu ochronnego i powierzchni oka
lek. Agnieszka Bień1
lek. Agnieszka Pawłowska1
dr hab. n. med. Agnieszka Kubicka-Trząska, prof. UJ1,2
- Epidemiologia, klasyfikacja oraz patomechanizmy różnych postaci alergii powierzchni oka
- Objawy kliniczne alergicznych chorób narządu wzroku
- Diagnostyka różnicowa i rola badania przedmiotowego w ustalaniu rozpoznania
Obserwacje kliniczne wykazują, że w ostatnim czasie nastąpił istotny wzrost zachorowań na różne postaci alergicznych chorób narządu wzroku, co prawdopodobnie wynika z wpływu pojawiających się wraz z rozwojem cywilizacji nowych szkodliwych czynników środowiska zewnętrznego1,2. Przypuszcza się, że mogą one promować rozwój alergii, szczególnie u osób z odpowiednim podłożem genetycznym2. Według szacunków częstość występowania alergicznych chorób oka może się wahać od 15% do 40% w zależności od wieku oraz klimatu i miejsca zamieszkania badanych chorych1-3. Alergie oka stanowią istotną część współcześnie występujących chorób alergicznych, wśród których najczęstsze są alergiczne zapalenia spojówek, co wiąże się m.in. z bezpośrednim kontaktem powierzchni oka z alergenami środowiska zewnętrznego. W niektórych przypadkach alergiczne choroby powierzchni oka mogą powodować poważne uszkodzenia najważniejszego elementu optyki oka, jakim jest rogówka, prowadząc w konsekwencji do nieodwracalnego uszkodzenia widzenia4.
Objawy chorób alergicznych narządu wzroku typowo pojawiają się u młodych osób, zazwyczaj przed 20 rokiem życia, ale mogą chorować także osoby starsze4,5. Alergie oka często współistnieją z innymi chorobami alergicznymi, na przykład z różnymi postaciami alergicznego zapalenia spojówek, które występują u około 90% chorych na alergię pyłkową, u ponad 50% pacjentów z alergicznym nieżytem nosa lub astmą oskrzelową i u ponad 30% chorych na atopowe zapalenie skóry5,6. Według niektórych publikacji alergie oka częściej dotyczą kobiet, jednak inne nie potwierdzają istotnych różnic w występowaniu tych chorób między obu płciami1,4,5.
Klasyfikacja alergicznych chorób aparatu ochronnego i powierzchni oka
W 2012 roku na podstawie klasyfikacji opracowanej przez European Academy of Allergy and Clinical Immunology (EAACI) powstał podział alergicznych chorób narządu wzroku, który dzieli je na7:
- zapalenia spojówek IgE-zależne, do których należą sezonowe alergiczne zapalenie spojówek (SAC – seasonal allergic conjunctivitis) i całoroczne alergiczne zapalenie spojówek (PAC – perennial allergic conjunctivitis)
- zapalenia spojówek IgE-niezależne, które obejmują kontaktowe zapalenie powiek i spojówek (CBC – contact blepharoconjunctivitis)
- zapalenia spojówek IgE-zależne i IgE-niezależne, do których należą wiosenne zapalenie spojówek i rogówki (VKC – vernal keratoconjunctivitis) oraz atopowe zapalenie spojówek i rogówki (AKC – atopic keratoconjunctivitis).
