Psychiatria

Przewlekłe zatrucie litem: współpraca psychiatry i internisty

dr hab. n. med. i n. o zdr. Rafał Skowronek, prof. SUM

Katedra i Zakład Medycyny Sądowej i Toksykologii Sądowo-Lekarskiej, Wydział Nauk Medycznych w Katowicach, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

ORCID: 0000-0002-1445-3807

Adres do korespondencji:

dr hab. n. med. i n. o zdr. Rafał Skowronek, prof. SUM

Katedra i Zakład Medycyny Sądowej i Toksykologii Sądowo-Lekarskiej,

Wydział Nauk Medycznych w Katowicach,

Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

ul. Medyków 18, 40-752 Katowice

  • Znaczenie monitorowania stężenia litu we krwi
  • Zatrucie litem – mechanizmy, objawy i leczenie
  • Wpływ chorób nerek na terapię litem i rola współpracy między specjalistami  

Węglan litu jest stosowany jako lek normotymiczny zarówno w leczeniu epizodów chorobowych, jak i w profilaktyce choroby afektywnej dwubiegunowej (ChAD)1. W profilaktyce nawrotów chorób afektywnych należy utrzymywać jego stężenie we krwi w zakresie 0,5-0,8 mmol/l, a w leczeniu epizodów manii 0,8-1,0 mmol/l. Nie należy przekraczać stężenia 1,2 mmol/l. Nim zostanie omówiona problematyka zatrucia litem, zostanie przedstawiony przypadek z praktyki opiniodawczej autora, który wyjątkowo dobrze prezentuje, jak ważne jest regularne (nawet mimo wieloletniego leczenia) monitorowanie stężenia tego leku we krwi2.

Opis przypadku

Kobieta w wieku 57 lat z psychozą schizoafektywną, leczona węglanem litu przez blisko 30 lat, została przyjęta do szpitala z powodu znacznego pobudzenia. Na podstawie wywiadu od rodziny ustalono, że ostatnio doszło u niej do redukcji masy ciała i podejrzewano chorobę nowotworową nerki. W szpitalu pacjentce podano haloperydol i klonazepam. Podstawowe badania laboratoryjne ujawniły bardzo wysokie stężenie litu – 3,79 mmol/l [N: 0,5-1,2 mmol/l], podwyższone stężenie krea­tyniny w surowicy – 3,6 mg/dl i hipernatremię – 153 mmol/l. Pacjentka została przekazana na oddział toksykologiczny, gdzie przeprowadzono hemodializę z przyczyn toksykologicznych. Mimo obniżenia stężenia litu i wdrożenia intensywnego leczenia stan chorej stopniowo się pogarszał. Pacjentka zmarła w piątym dniu hospitalizacji. Badania pośmiertne ujawniły m.in. zmiany torbielowate nerek.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Monitorowanie stężenia i zatrucie litem

Na wstępie należy wyjaśnić, że zalecenia dotyczące kontroli stężenia litu we krwi nie mają charakteru formalnie obowiązujących przepisów. Przykładowo: w jednej z aktualnych [...]

Leczenie zatrucia litem

Wydalanie litu z organizmu następuje niemal wyłącznie przez nerki (95-98%). W związku z tym głównym czynnikiem determinującym eliminację litu jest jego klirens nerkowy. Około [...]

Podsumowanie

Ponieważ narządem kluczowym dla wydalania litu z organizmu są nerki, wszyscy lekarze, w tym zwłaszcza psychiatrzy i nefrolodzy, powinni mieć świadomość możliwego zatrucia litem [...]
Do góry