Zakażenia związane z ochroną zdrowia są to zakażenia nabyte w trakcie hospitalizacji lub po jej zakończeniu w określonym definicjami czasie. Najczęstsze to: zapalenia płuc, zakażenia dróg moczowych, miejsca operowanego i krwi. Dominujące patogeny to Enterobacterales, Staphylococcus aureus i Pseudomonas aeruginosa. Diagnostyka opiera się na badaniach mikrobiologicznych i obrazowych skorelowanych z obrazem klinicznym. Leczenie empiryczne dostosowuje się do lokalnej oporności. Prewencja obejmuje szczepienia (tania implementacja z uwagi na refundację), higienę rąk (wciąż droga transmisji 40-60% zakażeń), ograniczenie cewnikowania i racjonalną antybiotykoterapię¹.

Wstęp i definicje

Zakażenia związane z ochroną zdrowia (HAI – healthcare-associated infections) są to zakażenia, które wystąpiły w związku z hospitalizacją pacjenta w jej trakcie lub po zakończeniu. Pierwsze definicje tego stanu pojawiły się w ramach National Nosocomial Infections Surveillance System (NNIS) wprowadzonego w Stanach Zjednoczonych, a obecnie znanego jako National Healthcare Safety Network (NHSN) zaadaptowanego przez Centers for Disease Control and Prevention (CDC). W styczniu 2018 roku Unia Europejska przyjęła nowe definicje HAI w celu raportowania do sieci Healthcare-associated Infections Surveillance Network (HAI-Net). Zaka­żenie szpitalne związane z obecnym pobytem w szpitalu jest określane jako zakażenie, które pasuje do jednej z definicji przypadku choroby, oraz wystąpił jeden z poniższych czyn­ników:

• początek objawów nastąpił 3 dnia lub później (dzień przyjęcia = dzień 1) od obecnego przyjęcia do szpitala
• pacjent przeszedł operację 1 lub 2 dnia i wystąpiły u niego objawy zakażenia miejsca operowanego przed 3 dniem
• urządzenie inwazyjne zostało umieszczone 1 lub 2 dnia, co spowodowało zakażenie szpitalne przed 3 dniem.

Zakażenie szpitalne związane z poprzednim pobytem w szpitalu jest definiowane jako zakażenie, które pasuje do jednej z definicji przypadku choroby oraz jednego z poniższych czynników:

• pacjent zgłasza się z zakażeniem, ale następuje to w czasie krótszym niż 48 godzin od poprzedniego przyjęcia do szpitala opieki ostrej lub
• pacjent został przyjęty z zakażeniem, które spełnia definicję przypadku zakażenia miejsca operowanego (SSI – surgical site infection), tj. zakażenie wystąpiło w ciągu 30 dni od operacji (lub w przypadku operacji z wszczepem było to głębokie zakażenie bądź zakażenie narządowe/przestrzeni, które rozwinęło się w ciągu 90 dni od operacji), a pacjent wykazuje objawy zgodne z definicją przypadku i/lub jest leczony środkami przeciwdrobnoustrojowymi z powodu tej infekcji
• pacjent został przyjęty (lub rozwinęły się u niego objawy w ciągu 2 dni) z zakażeniem Clostridioides difficile w ciągu mniej niż 28 dni od poprzedniego wypisu ze szpitala².

Należy przy tym zaznaczyć, że dla zakażenia związanego z ochroną zdrowia nie ma typowego kryterium czasowego – przyjęte granice są umowne, określone w celu poprawy jakości i spójności raportowania.