Choroby naczyniowe

Redaktor działu: dr n. med. Jarosław Pniewski, Oddział Neurologiczny, Szpital Czerniakowski, Warszawa

Krwotok śródmózgowy – leczenie i przyszłe strategie terapeutyczne (część 3)

Diana Paszkiewicz-Woźniak

Oddział Neurologii, Szpital Kolejowy im. Włodzimierza Roeflera, Pruszków

Adres do korespondencji: lek. Diana Paszkiewicz-Woźniak Oddział Neurologii Szpital Kolejowy im. Włodzimierza Roeflera SPZOZ ul. Warsztatowa 1 05-800 Pruszków

Neurologia po Dyplomie 2014; 9 (4): 19-41

Wprowadzenie

Krwotok śródmózgowy (intracranial hemorrhage, ICH) jest chorobą charakteryzującą się wysoką śmiertelnością i dużym odsetkiem inwalidztwa. Istotne znaczenie w opiece nad pacjentami z ICH ma szybkie postawienie rozpoznania i wdrożenie odpowiedniego leczenia, ponieważ wyniki badań wykazują, że oprócz takich czynników, jak przyczyna krwotoku, jego rozległość i lokalizacja na przebieg choroby w dużej mierze ma wpływ sprawność działania i jakość opieki medycznej. Zgodnie z wynikami obserwacji największa śmiertelność wśród pacjentów z krwotokiem śródmózgowym dotyczy wczesnego okresu hospitalizacji i często jest to związane z odstąpieniem od wykonania procedur podtrzymujących życie ze względu na niekorzystne rokowanie. Głównym elementem leczenia pacjentów z krwotokiem śródmózgowym jest właściwa kontrola ciśnienia tętniczego, wyrównanie istniejących zaburzeń krzepnięcia, a także zapobieganie i zwalczanie powikłań krwotoku, takich jak obrzęk mózgu, wodogłowie i nadciśnienie śródczaszkowe. W większości przypadków leczenie pacjentów z krwotokiem śródmózgowym jest zachowawcze, w niektórych sytuacjach konieczna jest jednak interwencja neurochirurgiczna. Coraz większa wiedza na temat patofizjologii krwotoku śródmózgowego skłania do poszukiwania coraz lepszych metod farmakoterapii skupiających się głównie na działaniu neuroprotekcyjnym, jak również technik leczenia zabiegowego o minimalnej inwazyjności. Jak dotąd skuteczność żadnej z tych metod leczenia nie została w pełni udowodniona, a decyzje terapeutyczne wciąż często pozostają kontrowersyjne. Opracowywanie nowych metod leczenia pacjentów z krwotokiem śródmózgowym skupia się na kilku celach, w tym na zapobieganiu wystąpienia choroby, np. przez właściwą kontrolę i leczenie nadciśnienia tętniczego czy też zapobieganie rozwojowi i leczenie angiopatii amyloidowej. Dotychczas praktycznie żadna klasyczna metoda postępowania w przypadku krwotoku śródmózgowego nie okazała się w pełni skuteczna biorąc pod uwagę wynik końcowy leczenia. Dlatego konieczne jest wprowadzenie do praktyki klinicznej alternatywnych strategii terapeutycznych skupiających się nie tylko na leczeniu pacjentów w ostrej fazie choroby, ale również na jej profilaktyce pierwotnej i wtórnej.

Niniejszy artykuł stanowi trzecią część opracowania dotyczącego krwotoku śródmózgowego i zawiera podsumowanie obecnej wiedzy na temat aktualnych i przyszłych strategii terapeutycznych dotyczących tej choroby.

Ogólne zasady leczenia

Krwotok śródmózgowy należy zawsze traktować jako neurologiczny stan nagły wymagający szybkiej diagnostyki i pilnej interwencji. Niezbędne jest przeprowadzenie dokładnego wywiadu, badania przedmiotowego i wykonanie badania obrazowego mózgu. Po post...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Leczenie pacjentów z zaburzeniami krzepnięcia

<<>>Leczenie pacjentów z krwotokiem śródmózgowym, u których stwierdza się wrodzone lub nabyte koagulopatie powinno skupiać się na suplementacji brakujących czynników [...]

Leczenie przeciwpadaczkowe

Częstość występowania napadów padaczkowych u pacjentów z krwotokiem śródmózgowym w pierwszych 2 tygodniach choroby waha się w zakresie 2,7-17% i zależy od [...]

Rola statyn w leczeniu pacjentów z krwotokiem śródmózgowym

Wyniki niektórych badań wskazują, że stosowanie statyn u pacjentów z krwotokiem śródmózgowym poprawia wyniki leczenia. W jednym z badań wykazano,76 że [...]

Monitorowanie i leczenie podwyższonego ciśnienia śródczaszkowego

Brakuje wystarczających danych dotyczących częstości występowania i metod leczenia podwyższonego ciśnienia śródczaszkowego u pacjentów z ICH. Wzrost ciśnienia śródczaszkowego (intracranial pressure, [...]

Leczenie pacjentów z krwotokiem do układu komorowego

Pacjenci, u których dojdzie do wystąpienia wodogłowia obturacyjnego mogą wymagać założenia drenażu zewnątrzkomorowego czy zastawki komorowo-otrzewnowej w celu zmniejszenia ciśnienia śródczaszkowego. [...]

Leczenie neurochirurgiczne

Leczenie neurochirurgiczne pacjentów z krwotokiem śródmózgowym nadal budzi kontrowersje. Z jednej strony wydaje się, że wczesna ewakuacja krwiaka zmniejsza ucisk wywołany [...]

Zapobieganie zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych

Z uwagi na przebieg choroby i częste unieruchomienie pacjenci z krwotokiem śródmózgowym narażeni są na wysokie ryzyko wystąpienia zakrzepicy żył głębokich [...]

Rehabilitacja

Wyniki niektórych badań wskazują, że pacjenci po przebytym krwotoku śródmózgowym osiągają nieco lepsze wyniki leczenia usprawniającego w porównaniu z chorymi po [...]

Przyszłe strategie postępowania

Jak dotąd praktycznie żadna klasyczna metoda postępowania w przypadku krwotoku śródmózgowego nie okazała się istotnie korzystna pod względem wyniku końcowego leczenia. [...]

Podsumowanie

Mimo postępu wiedzy na temat patofizjologii krwotoku śródmózgowego, choroba ta nadal stanowi wyzwanie dla klinicystów i wiąże się z dużym odsetkiem [...]
Do góry