Neuroinfekcje

Redaktor działu: prof. dr hab. n. med Joanna Zajkowska Klinika Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji UM, Białystok

Zapalenie móżdżku – obraz kliniczny i postępowanie

dr hab. n. med. Anna Moniuszko

Klinika Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Adres korespondencyjny: dr hab. n. med. Anna Moniuszko, Klinika Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji, ul. Żurawia 14, 15-540 Białystok, e-mail: annamoniuszko@op.pl

Opis przypadku

Pięćdziesięcioośmioletnia pacjentka została przyjęta do oddziału chorób zakaźnych z podejrzeniem zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. W wywiadzie podawała objawy grypopodobne i gorączkę powyżej 38°C, które wystąpiły 2 tygodnie wcześniej. Z powodu powyższych objawów i podejrzenia zapalenia oskrzeli była wówczas leczona amoksycyliną i kwasem klawulanowym. Trzy dni przed hospitalizacją w oddziale chorób zakaźnych doszło do nawrotu dolegliwości. Pacjentka zgłaszała liczne pokłucia przez kleszcze (ostatnie miesiąc wcześniej).

Przy przyjęciu do oddziału chora była w dobrym stanie ogólnym. Temperatura ciała była prawidłowa, a w badaniu przedmiotowym z odchyleń stwierdzono cechy odwodnienia, niezbyt nasilone objawy oponowe oraz chwiejną próbę Romberga. Wyniki badań laboratoryjnych były w granicach normy. W dniu przyjęcia wykonano diagnostyczne nakłucie lędźwiowe, uzyskując płyn mózgowo-rdzeniowy o parametrach zapalnych (cytoza 20 komórek/µl). Badania serologiczne w kierunku zakażenia wirusem kleszczowego zapalenia mózgu (KZM) były dodatnie zarówno w płynie mózgowo-rdzeniowym, jak i w surowicy, a w kierunku zakażenia krętkiem Borrelia burgdorferi – ujemne. W czasie hospitalizacji zastosowano leczenie objawowe, uzyskując poprawę stanu ogólnego i ustąpienie dolegliwości.

Piętnaście dni później pacjentka została przyjęta ponownie do oddziału z powodu narastających od ok. tygodnia zaburzeń równowagi z towarzyszącymi nudnościami. Pacjentka nie zgłaszała gorączki ani dolegliwości bólowych. Konsultowana przed hospitalizacją przez neurologa w ramach oddziału pomocy doraźnej – w wykonanej wówczas tomografii komputerowej głowy nie stwierdzono zmian ogniskowych w obrębie mózgowia.

W badaniu neurologicznym przy przyjęciu do oddziału chorób zakaźnych stwierdzono zaburzenia równowagi i spowolniałą skandowaną mowę. Ponownie wykonano nakłucie lędźwiowe – w płynie mózgowo-rdzeniowym obserwowano tendencję do normalizacji parametrów zapalnych (cytoza 12 komórek/µl). W badaniach laboratoryjnych parametry ostrej fazy były prawidłowe. Wykonano MR głowy, które nie uwidoczniło zmian patologicznych w obrębie mózgowia.

Pacjentkę w stanie poprawy wypisano do domu z zaleceniem konsultacji w poradni neurologicznej, laryngologicznej, endokrynologicznej oraz antropozoonoz. Po 5 miesiącach utrzymują się zaburzenia neurologiczne w postaci chwiejnego chodu na szerokiej podstawie oraz spowolnienia mowy. Wykonane w tym czasie badania serologiczne ujawniły dynamiczny wzrost przeciwciał przeciwko wirusowi KZM w klasie IgG. Kontrolne badanie MR także nie wykazało zmian w strukturach mózgu i móżdżku.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Wprowadzenie

Móżdżek ma kształt spłaszczonej elipsy. Ze względu na funkcje pełnione przez poszczególne części móżdżku dzielimy go na:

Patomechanizm

Istnieje niewiele doniesień na temat patologii zmian w przebiegu OZM. Asenbauer i wsp. w badaniu mikroskopowym warstwy korowej móżdżku pacjenta, który [...]

Etiologia zakaźna OZM

Liczba patogenów wywołujących zapalenie móżdżku jest długa i obejmuje:

Obraz kliniczny

Ostre zapalenie móżdżku może występować w przypadku zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych przebiegającego z encefalopatią lub bez niej. W najcięższych przypadkach OZM obserwuje [...]

Diagnostyka

Rozpoznanie opiera się na badaniu płynu mózgowo-rdzeniowego oraz wynikach badań dodatkowych (serologicznych, PCR, wynikach posiewów, badaniach obrazowych). U niektórych pacjentów, z [...]

Leczenie

Leczenie ostrej ataksji móżdżkowej i OZM różni się. Ataksja ma z reguły łagodny samoograniczający się przebieg, a leczenie OZM zależy od [...]

Rokowanie

Odległe wyniki leczenia OZM są gorsze niż w przypadku łagodnej ostrej ataksji móżdżkowej, jednak dostępne piśmiennictwo jest ograniczone. Najcięższe przypadki, przebiegające [...]

Poinfekcyjne zapalenie móżdżku

Inną postacią kliniczną jest poinfekcyjne zapalenie móżdżku pojawiające się zazwyczaj do 6 tygodni po przebyciu ospy wietrznej lub odry u dzieci, [...]

Najczęstsze przyczyny zakaźne zapalenia móżdżku

Zapalenie móżdżku jest znanym powikłaniem ospy wietrznej u dzieci.3 Obserwowano przypadki wystąpienia zmian w móżdżku 5 dni przed pojawieniem się zmian skórnych.21 [...]
Do góry