Neuropatia cukrzycowa jest najczęstszym przewlekłym powikłaniem cukrzycy. Terminem tym określa się uszkodzenie obwodowego układu nerwowego (somatycznego i autonomicznego) występujące u chorych na cukrzycę, rozpoznane po wykluczeniu innych przyczyn. Leczenie przyczynowe neuropatii cukrzycowej zapobiega dalszemu postępowi zmian w układzie nerwowym. Właściwe postępowanie ma zapewnić jak najlepszą kontrolę metaboliczną cukrzycy oraz leczenie chorób towarzyszących: nadciśnienia tętniczego, otyłości i dyslipidemii. Polega także na zaprzestaniu palenia papierosów i picia alkoholu.

Wprowadzenie

Neuropatia cukrzycowa to uszkodzenie obwodowego układu nerwowego (somatycznego i autonomicznego) występujące u chorych na cukrzycę. Rozpoznaje się ją po wykluczeniu innych przyczyn. To najczęstsze przewlekłe powikłanie cukrzycy i równocześnie najczęstsza neuropatia nabyta rozpoznawana w Europie Zachodniej. Obserwuje się ją u 30-90% pacjentów z cukrzycą, w zależności od zastosowanych metod diagnostycznych i kryteriów.¹

Podział neuropatii cukrzycowej

Neuropatia cukrzycowa dotyczy zarówno pojedynczych (mononeuropatia), jak i wielu nerwów (polineuropatia) obwodowych i/lub czaszkowych – ruchowych, czuciowych i autonomicznych. Według Thomasa wyróżnia się następujące postaci choroby: neuropatie ogniskowe i wieloogniskowe (neuropatia czaszkowa, radikuloneuropatia piersiowo-lędźwiowa, kończynowa neuropatia ogniskowa, proksymalna neuropatia cukrzycowa – amiotrofia cukrzycowa) oraz neuropatie uogólnione (przewlekła symetryczna polineuropatia dystalna, ostra bolesna neuropatia czuciowa, neuropatia autonomiczna).

Diagnostyka

W diagnostyce neuropatii cukrzycowej najistotniejsze są: dobrze przeprowadzony wywiad i badanie przedmiotowe ze szczególnym uwzględnieniem badania w kierunku zaburzeń czucia powierzchniowego i głębokiego (monofilament Semmesa-Weinsteina, kamerton). Wśród badań dodatkowych najważniejsze znaczenie mają badania elektrofizjologiczne: elektroneurografia i elektromiografia. Ocena układu autonomicznego wymaga kilku testów, wśród których najważniejsze są badania układu sercowo-naczyniowego (np. bateria Ewinga). W zależności od stopnia zaawansowania neuropatię cukrzycową dzieli się na subkliniczną (bezobjawową, możliwą do rozpoznania jedynie na podstawie wyników badań elektrofizjologicznych) oraz jawną klinicznie (podmiotowe, przedmiotowe i diagnostyczne cechy neuropatii).²

Profilaktyka

Jak powszechnie wiadomo, najważniejszym czynnikiem ryzyka rozwoju neuropatii cukrzycowej jest niewłaściwa kontrola glikemii. Jest to szczególnie istotne w przypadku cukrzycy typu 1. Badania dotyczące cukrzycy typu 2 nie są tak jednoznaczne.3-5 Ryz...