W artykule przedstawiono aktualny stan wiedzy na temat skuteczności i bezpieczeństwa trombektomii mechanicznej w udarze mózgu. Omówione zostały zalecenia dotyczące kwalifikacji do tej metody leczenia z uwzględnieniem zasad selekcji klinicznej i radiologicznej.

Wprowadzenie

W 2013 roku po analizie wyników trzech badań nad skutecznością trombektomii mechanicznej (TM) w ostrym udarze mózgu jej przyszłość była niepewna.^1-3 Opublikowane dwa lata później wyniki badań randomizowanych rozpoczęły nowy rozdział w endowaskularnej terapii udaru mózgu w przebiegu ostrej okluzji dużych tętnic kręgu Willisa.^4-8

Rezultaty metaanalizy HERMES, gromadzącej dane ponad 1200 pacjentów, dostarczyły przekonujących dowodów zarówno na skuteczność, jak i bezpieczeństwo TM.⁹ Wykazano, że 46% pacjentów poddanych TM w ostrym udarze mózgu funkcjonowało samodzielnie 3 miesiące później (vs 26,5% w grupie leczonej zachowawczo). Korzyści z leczenia endowaskularnego odnieśli również pacjenci w wieku ≥80 lat (iloraz szans [OR – odds ratio] 3,68, 95% przedział ufności [CI – confidence interval] 1,95-6,92) oraz randomizowani >300 minut od zachorowania (OR 1,76, 95% CI 1,05-2,97). U 83% pacjentów poddanych TM wcześniej zastosowano rekombinowany tkankowy aktywator plazminogenu (rt-PA – recombinant tissue plasminogen activator), jednak także pacjenci niekwalifikujący się do rt-PA uzyskali wyraźne korzyści kliniczne z TM (OR 2,43, 95% CI 1,30-4,55). Śmiertelność 90-dniowa i częstość objawowego krwawienia wewnątrzczaszkowego w grupie pacjentów leczonych interwencyjnie nie różniły się znamiennie w porównaniu z obserwowanymi u chorych po rt-PA. Kolejne badania i metaanalizy umacniają znaczenie TM w leczeniu udaru, wskazując na coraz większy potencjał związany z długością okna terapeutycznego.¹⁰

Kwalifikacja chorych do trombektomii mechanicznej i postępowanie z pacjentem po procedurze

Zgodnie z aktualnymi wytycznymi American Heart Association/American Stroke Association u pacjentów z ostrym udarem mózgu powinna być zastosowana tromboliza dożylna, nawet jeśli rozważana jest trombektomia.11 Do TM możemy kwalifikować pacjentów peł...

Kwalifikacja do rt-PA wymaga wykonania tomografii komputerowej (TK) głowy, natomiast gdy rozważana jest TM do 6 godzin od zachorowania, radiodiagnostykę należy poszerzyć o angio-TK lub badanie angiograficzne rezonansu magnetycznego (angio-MR), pon...

Według sugestii ekspertów TM może być wykonana po 6 godzinie od pierwszych objawów udaru (6-24) u pacjentów z niedrożnością ICA, segmentu M1/MCA i korzystnym profilem neuroradiologicznym, tj. spełniających kryteria kwalifikacji z badań DAWN oraz D...