Nowe leki o działaniu antagonistycznym do receptora CGRP i przeciwciała anty-CGRP stanowią nową grupę preparatów, które znalazły już zastosowanie w leczeniu migreny²⁰.

International Headache Society (IHS) opracowało rekomendacje, które powinny wyznaczać cele terapeutyczne leczenia migreny²¹. W leczeniu doraźnym należy dążyć do ustąpienia bólu w ciągu pierwszych dwóch godzin napadu, zmniejszenia nasilenia objawów towarzyszących napadowi migreny, takich jak nudności i wymioty, nadwrażliwość na dźwięki i hałas, a także do przywrócenia sprawności ustroju. Kolejne cele terapii skupiają się wokół zmniejszenia liczby napadów migreny, dni z bólem głowy, przyjmowanych leków przeciwbólowych oraz poprawy jakości życia pacjenta. Należy zidentyfikować czynniki prowokujące napad migreny, w miarę możliwości usunąć czynniki wpływające na wystąpienie napadu oraz negatywnie oddziałujące na stan emocjonalny chorego.

Pacjenci powinni zostać poinformowani o konieczności wczesnego przyjmowania leku niezwłocznie po wystąpieniu napadu. Leczenie profilaktyczne rekomendowane jest chorym, którzy doświadczają bólu głowy ponad 4 dni w miesiącu lub bólu powodującego znaczne pogorszenie zdolności do funkcjonowania codziennego ponad 4 dni, lub bólu, gdy chory musi pozostawać w łóżku z powodu nasilonego napadu migreny ponad 3 dni w miesiącu.

Szacuje się, że blisko 40% chorych na migrenę może odnieść korzyści z wprowadzenia nowoczesnego leczenia profilaktycznego. U wszystkich pacjentów z migreną przewlekłą powinna zostać przeprowadzona ocena możliwości zastosowania wsparcia psychologicznego i terapii behawioralnej. W doraźnym leczeniu farmakologicznym preferowane są nadal niesteroidowe leki przeciwzapalne i leki swoiste, tzn. tryptany lub ergotamina (poziom rekomendacji A). Leki stosowane w leczeniu profilaktycznym nie są swoiste dla migreny. Wśród nich najczęściej zalecane są: topiramat, kwas walproinowy, propranolol, toksyna botulinowa, flunaryzyna i amitryptylina. Leki te mają jednak poważne działania niepożądane, ich stosowanie jest ograniczone i jedynie 12% chorych z migreną przewlekłą je stosuje²². Blisko 80% chorych nie kontynuuje zaleconego leczenia dłużej niż rok, a ponad połowa zaprzestaje leczenia już po pierwszych sześciu miesiącach. Wśród przyczyn przerwania terapii wymienia się występowanie objawów niepożądanych, ograniczoną skuteczność leczenia i wątpliwości co do długotrwałego bezpieczeństwa leczenia.

Sytuacja zmieniła się po wprowadzeniu nowej grupy leków skierowanych przeciwko białku CGRP i receptorowi CGRP. Dotychczas do terapii wprowadzone zostały trzy takie leki: erenumab, fremanezumab i galkanezumab; eptinezumab jest w fazie badań klinicznych. We wszystkich badaniach rejestracyjnych wykazano ich bezpieczeństwo i dużą skuteczność w redukcji dni z bólem głowy oraz napadów migreny. Jako pierwszy zarejestrowany i dopuszczony do obrotu został erenumab. Erenumab w dawce 70 mg (podawanej podskórnie co 4 tygodnie) zmniejszał liczbę dni z migreną w 9-12 tygodniu badania o 3,4 dnia w migrenie epizodycznej i o 6,6 dnia w migrenie przewlekłej zarówno przy dawce 140 mg, jak i 70 mg²³. Skuteczność ta została potwierdzona w trwającym 4,5 roku badaniu fazy otwartej. Równie dużą skuteczność mają pozostałe leki. Fremanezumab i erenumab oceniane były w grupie chorych po nieskutecznym leczeniu tradycyjnymi lekami profilaktycznymi. Wszystkie omawiane leki redukują liczbę dni z migreną w miesiącu w porównaniu z placebo. Ich stosowanie istotnie poprawia jakość życia chorych. W badaniach klinicznych wykazano również bezpieczeństwo stosowania tych leków u pacjentów przyjmujących tryptany lub z czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego.

Podsumowanie

Mimo że migrena pozostaje chorobą o nieznanej etiopatogenezie, postęp w terapii skutecznie przeciwdziała jej negatywnemu oddziaływaniu na życie pacjentów.

Monografia powstała we współpracy z firmą Novartis