Wczesna diagnostyka otępienia z ciałami Lewy’ego

lek. Joanna Majka1
dr n. med. Bogna Brockhuis2
dr n. med. Ewa Narożańska3
dr hab. n. o zdr. Emilia J. Sitek1,4

1Oddział Neurologiczny, Szpital Specjalistyczny św. Wojciecha, Copernicus Podmiot Leczniczy, Gdańsk

2Zakład Medycyny Nuklearnej, Wydział Nauk o Zdrowiu z IMMiT, Gdański Uniwersytet Medyczny

3Poradnia Zaburzeń Pamięci, Szpital Specjalistyczny św. Wojciecha, Copernicus Podmiot Leczniczy, Gdańsk

4Zakład Pielęgniarstwa Neurologiczno-Psychiatrycznego, Wydział Nauk o Zdrowiu z IMMiT, Gdański Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji:

dr hab. n. o zdr. Emilia Sitek

Oddział Neurologiczny, Szpital św. Wojciecha

Copernicus Podmiot Leczniczy Sp. z o.o.

al. Jana Pawła II 50, 80-462 Gdańsk

e-mail: emilia.sitek@gumed.edu.pl

  • Zgodnie z aktualnymi kryteriami diagnostycznymi otępienie z ciałami Lewy’ego można rozpoznać już na prodromalnym etapie choroby, kiedy pacjent nie spełnia jeszcze kryteriów zespołu otępiennego
  • W artykule omówiono znaczenie poszczególnych badań diagnostycznych przydatnych we wczesnej diagnostyce otępienia z ciałami Lewy’ego


Otępienie z ciałami Lewy’ego (DLB – dementia with Lewy bodies) w stadium prodromalnym może objawiać się łagodnymi zaburzeniami poznawczymi, epizodem splątania lub obecnością objawów psychiatrycznych. We wczesnej diagnostyce DLB, na etapie łagodnych zaburzeń poznawczych, istotne znaczenie mają badanie neuropsychologiczne i badania biomarkerowe: obrazowanie transportera dopaminy, scyntygrafia mięśnia sercowego i badanie polisomnograficzne. Wczesne deficyty poznawcze w DLB obejmują zaburzenia uwagi oraz funkcji wykonawczych i/lub zaburzenia wzrokowe.

Kryteria diagnostyczne prodromalnego DLB

Zgodnie z aktualnymi kryteriami diagnostycznymi1 DLB można rozpoznać już na etapie prodromalnym (tab. 1), kiedy pacjent nie spełnia jeszcze kryteriów zespołu otępiennego. W poniższej pracy omówiono znaczenie poszczególnych badań diagnostycznych przydatnych we wczesnej diagnostyce DLB.

Wczesna identyfikacja pacjentów z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi (MCI – mild cognitive impairment) w przebiegu choroby z ciałami Lewy’ego (MCI-LB – mild cognitive impairment with Lewy bodies; synonim prodromalnego DLB) stanowi ogromne wyzwanie w codziennej praktyce. Pierwsze objawy kliniczne choroby mogą pojawić się nawet ≥15 lat przed wystąpieniem objawów otępienia, a różnicowanie tej jednostki chorobowej w fazie prodromalnej z innymi synukleinopatiami, takimi jak choroba Parkinsona czy zanik wieloukładowy, jest bardzo ważne. Umożliwia ono wczesną interwencję, jeszcze zanim objawy rozwiną się w pełni, zmniejsza ryzyko zastosowania terapii wywołującej działania niepożądane i umożliwia wczesne wdrożenie terapii niefarmakologicznej.

Kryteria badawcze zaproponowane przez McKeitha i wsp. w prodromalnej fazie DLB1 mają też na celu wybór odpowiedniej terapii celowanej w fazie badań naukowych i optymalizację doboru pacjentów do tychże.

Wywiad

W toku zbierania wywiadu w kierunku DLB warto zwrócić uwagę na zmienność w zakresie poziomu funkcjonowania poznawczego, a szczególnie na obecność epizodów bardzo znaczącego pogorszenia sprawności poznawczej na tle lepiej zachowanego ogólnego pozio...

W wywiadzie dotyczącym objawów psychotycznych poza pytaniami o omamy wzrokowe i urojenia warto pytać o zaburzenia związane z błędnym rozpoznawaniem osób i miejsc (misidentification syndrome), np. o zespół Capgrasa (tj. przekonanie, że osoba znana ...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Kryteria diagnostyczne prodromalnego DLB

Zgodnie z aktualnymi kryteriami diagnostycznymi1 DLB można rozpoznać już na etapie prodromalnym (tab. 1), kiedy pacjent nie spełnia jeszcze kryteriów zespołu [...]

Badanie neuropsychologiczne

Ocena neuropsychologiczna jest niezbędnym elementem diagnostyki łagodnych zaburzeń poznawczych w przebiegu otępienia z ciałami Lewy’ego (tab. 1). Tak jak w przypadku [...]

Badania neuroobrazowe

Badania neuroobrazowe znalazły swoją pozycję w ustalonych kryteriach diagnostycznych DLB (z 2005 r., zmodyfikowanych w 2017 r.)12,13 jako biomarkery wskaźnikowe i [...]

Badania neurofizjologiczne

W najnowszych kryteriach rozpoznania MCI-LB podkreśla się coraz większe znaczenie ilościowej analizy zmian w zapisie EEG (QEEG – quantitative EEG). Ilościowa [...]

Podsumowanie

W diagnostyce DLB na prodromalnym etapie choroby na pierwszy plan wysuwają się badania biomarkerowe, żadne z nich jednak nie pozwala na [...]

Do góry