Postęp w leczeniu ostrej fazy udaru mózgu w ciągu ostatniej dekady wpłynął na zmniejszenie wczesnej śmiertelności. Nadal brakuje jednak zadowalających strategii terapeutycznych i rehabilitacyjnych mających wpływ na neuroregenerację oraz odzyskiwanie utraconych funkcji motorycznych. Udar pozostaje główną przyczyną niepełnosprawności dorosłych. Stale wzrasta liczba osób żyjących z długoterminowymi następstwami udaru, mającymi negatywny wpływ na ich zdolność do samodzielnego przemieszczania się i jakość życia^1-3. W pracy omówiono czynniki wpływające na powrót funkcji motorycznych oraz biomarkery mogące mieć zastosowanie w określaniu rokowania po udarze mózgu.

Czynniki warunkujące powrót do zdrowia po udarze dzielimy na: społeczno-demograficzne, genetyczne i kliniczne.

Czynniki społeczno-demograficzne

Do czynników społeczno-demograficznych mających wpływ na powrót funkcji po udarze mózgu zalicza się:

• wiek
• płeć
• rasę
• status społeczno-ekonomiczny i inne.

Starszy wiek jest niekorzystnym czynnikiem rokowniczym dla powrotu funkcji ruchowych po udarze niedokrwiennym i krwotocznym. Jest to szczególnie widoczne w ocenie wczesnych wyników po udarze⁴. Wpływ wieku na wyniki długoterminowe jest mniej wyraźny⁵. Oceniając wpływ wieku na powrót do zdrowia po udarze, należy uwzględniać jednocześnie choroby współistniejące związane z wiekiem czy warunki społeczne.

Jako czynnik warunkujący gorsze rokowanie po udarze mózgu wskazywana jest płeć żeńska. Kobiety rzadziej osiągają całkowitą niezależność funkcjonalną i częściej są niepełnosprawne po udarze niż mężczyźni. Przyczyny różnic w rokowaniu w zależności od płci nie są dokładnie określone, ale kobiety częściej cierpią na objawy depresyjne i zmęczenie, które mogą pośrednio mieć negatywny wpływ na powrót do zdrowia⁵.

Rokowanie po udarze mózgu osób rasy czarnej, podobnie jak i innych mniejszości etnicznych, jest gorsze w porównaniu z rasą białą. U osób rasy czarnej występuje zwykle większe upośledzenie funkcji, które też wolniej się cofa, jednak w ciągu 3-6 miesięcy osiągają one przybliżoną sprawność w aktywnościach codziennego życia do sprawności osób rasy białej⁵. Brakuje dobrze przeprowadzonych badań oceniających wpływ rasy na powrót do zdrowia po udarze.