Tężyczka Część 2. Diagnostyka i postępowanie na podstawie przypadku klinicznego

dr n. med. Krzysztof Wróblewski

Klinika Chorób Wewnętrznych i Nefrodiabetologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Adres do korespondencji:

dr n. med. Krzysztof Wróblewski

Klinika Chorób Wewnętrznych i Nefrodiabetologii,

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

ul. Żeromskiego 113, 90-549 Łódź

e-mail: krzysztof.wroblewski@umed.lodz.pl

  • Diagnostyka i leczenie tężyczki przedstawione na wybranym przypadku klinicznym
  • Uporczywe biegunki jako przyczyna hipokalcemii, hipokaliemii i hipomagnezemii


Tężyczka, której główną przyczyną jest rzeczywista hipokalcemia definiowana jako stężenie wapnia skorygowanego w surowicy <8,8 mg/dl (2,2 mmol/l), może stanowić stan bezpośredniego zagrożenia życia. Diagnostyka i leczenie tężyczki opisane w poprzednim numerze „Neurologii po Dyplomie” zostały przedstawione na wybranym przypadku klinicznym.

Opis przypadku

Kobieta w wieku 68 lat ze skierowaniem wystawionym przez lekarza POZ została przywieziona transportem medycznym na szpitalny oddział ratunkowy (SOR) z powodu podejrzenia tężyczki. Od kilku tygodni poprzedzających hospitalizację u pacjentki występowała uporczywa biegunka (do 5 wodnistych wypróżnień na dobę) niezwiązana ze spożywanymi posiłkami. Z tego powodu kobieta doraźnie stosowała loperamid i smektyn dwuoktanościenny, jednak z miernym skutkiem. Trzy dni przed hospitalizacją wystąpiły mimowolne skurcze mięśni szkieletowych. Początkowo występowały skurcze w obrębie twarzy, a w kolejnych dniach dołączyły się skurcze w obrębie szyi, tułowia i kończyn górnych. Lewa dłoń uległa przykurczowi, co spowodowało, że pacjentka nie mogła nic wziąć do ręki. Skurczom towarzyszyło uczucie mrowienia całego ciała. Z powodu wystąpienia objawów neurologicznych kobieta w warunkach ambulatoryjnych została zbadana w trybie pilnym przez neurologa, który zalecił pilne wykonanie badań laboratoryjnych.

W dniu hospitalizacji badania laboratoryjne zostały zinterpretowane przez lekarza POZ, który niezwłocznie skierował pacjentkę do szpitala. Ponadto w wywiadzie medycznym stwierdzano m.in. wieloletnie nadciśnienie tętnicze, stan po wykonanej strumektomii w 2007 r. oraz po histerektomii z powodu raka trzonu macicy w 2009 r. z późniejszą wznową w 2012 r. i następczą radioterapią. Z leków na stałe pacjentka przyjmowała: L-tyroksynę 50 μg raz dziennie, propranolol 20 mg 3 razy dziennie, peryndopryl 5 mg raz dziennie. Mimo trwających biegunek kobieta przyjmowała posiłki i płyny w standardowej ilości. W badaniach laboratoryjnych wykonanych ambulatoryjnie na zlecenie neurologa stwierdzono m.in. stężenia:

  • wapnia całkowitego 5,96 mg/dl (N: 8,8-10,2 mg/dl)
  • PTH 6,01 pmol/l (N: 1,6-6,9 pmol/l)
  • TSH 0,786 µj.m./ml (N: 0,27 - 4,2 µj.m./ml)
  • Mg2+ 0,56 mg/dl (N: 1,6-2,4 mg/dl).

Pacjentka przy przyjęciu na SOR była w stanie ogólnym dość dobrym, przedmiotowo z odchyleń stwierdzono niemiarową czynność serca o średniej częstości ok. 90 uderzeń/min. Podczas pomiaru ciśnienia tętniczego wystąpił bolesny przykurcz w obrębie lew...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Jaki był efekt leczenia?

Po wdrożeniu suplementacji trójjonowej (tab. 2) uzyskano zadowalający wzrost kalcemii, magnezemii i kaliemii. Objawy kliniczne hipokalcemii całkowicie ustąpiły. W kolejnych dobach [...]

Podsumowujące wskazówki

W przypadku wystąpienia objawów neurologicznych (szczególnie jeśli był to pierwszy epizod) oznacza się stężenie potasu, sodu, wapnia i magnezu (ewentualnie PTH, [...]
Do góry