Temat numeru

Diagnostyka różnicowa incydentów napadowych

lek. Piotr Bogucki

Poradnia specjalistyczna Synapsa

Adres do korespondencji:

lek. Piotr Bogucki

Poradnia specjalistyczna Synapsa

ul. Sandomierska 23/U-3, 02-567 Warszawa

e-mail: synapsa.tychy@gmail.com

  • Omówienie postępowania diagnostycznego związanego z różnicowaniem incydentów napadowych
  • Opis jednostek chorobowych niebędących padaczką, w których występują incydenty o charakterze napadowym, zarówno z towarzyszącymi zaburzeniami świadomości, jak i przypominające ogniskowe napady padaczkowe
  • Sposoby postępowania diagnostycznego z pacjentami, u których obserwowane są incydenty o charakterze napadowym


Padaczka jest chorobą, w której występują nawracające, niesprowokowane napady padaczkowe. Skumulowane ryzyko wystąpienia padaczki w ciągu życia wynosi 3,1-4,1% w krajach uprzemysłowionych. Chorobowość w tych krajach wynosi 43/100 000 w ciągu roku. W krajach rozwijających się ryzyko zachorowania i chorobowość szacowane są na dwukrotnie wyższe1. Klasyfikacja napadów padaczkowych obowiązująca od 2017 r. zwraca uwagę na objawy, jakimi są zaburzenia świadomości, zarówno w przebiegu objawów ogniskowych, jak i stanowiące objaw napadów uogólnionych2. Ze względu na złożoną symptomatologię i konieczność wielokierunkowego różnicowania objawów w artykule przedstawiono schorzenia, z którymi należy różnicować napady występujące z zaburzeniami świadomości.

Napady padaczkowe są jedną z przyczyn utrat przytomności3. Ze względu na ograniczenia dotyczące wywiadu, spowodowane brakiem objawów w okresie międzynapadowym oraz niepamiętaniem okresu napadu padaczkowego u pacjentów, różnicowanie napadów padaczkowych z innymi przyczynami utrat przytomności jest trudne i często prowadzi do niewłaściwej diagnozy4. Trudności dotyczą braku informacji, takich jak występowanie objawów towarzyszących utratom przytomności, okoliczności ich występowania czy czynniki prowokujące. Do przyczyn prowadzących do utrat przytomności, poza napadami padaczkowymi, należą: przyczyny kardiogenne4, cukrzyca, zatrucia oraz czynniki, których nie udaje się ustalić5 (ryc. 1). Najczęstsze przyczyny kardiogenne utrat przytomności przedstawiono w tabeli 1.

Dlatego w celu zminimalizowania ryzyka niewłaściwego rozpoznania, prowadzącego do często długotrwałej, obciążającej i jednocześnie nieskutecznej terapii, wskazane jest równoległe prowadzenie diagnostyki kardiologicznej i neurologicznej u pacjentów z występującymi incydentami utrat przytomności (tab. 2).



Omdlenia

Omdlenia stanowią duże wyzwanie kliniczne w diagnostyce przyczyn utrat przytomności ze względu na wiele cech wspólnych z napadami padaczkowymi. Zarówno w napadach padaczkowych z zaburzeniami świadomości, jak i w omdleniach mogą występować: całkowi...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Choroby infekcyjne

Objawy zaburzeń świadomości i utrat przytomności mogą towarzyszyć chorobom infekcyjnym obejmującym ośrodkowy układ nerwowy, tzn. zapaleniom mózgu lub opon mózgowo-rdzeniowych. W [...]

Choroby autoimmunologiczne

Odrębną grupę schorzeń o charakterze zapalnym, które stanowią przyczynę zaburzeń świadomości, stanowią choroby autoimmunologiczne, takie jak zapalenie mózgu w przebiegu tocznia [...]

Zaburzenia metaboliczne

Kolejną grupą schorzeń będących potencjalną przyczyną utrat przytomności i zaburzeń świadomości są zaburzenia metaboliczne, takie jak hipoglikemia, w której można obserwować, [...]

Inne, rzadsze przyczyny utraty przytomności

Do rzadkich przyczyn zaburzeń przytomności, występujących napadowo, należą napady Brunsa, którym mogą towarzyszyć bóle głowy, nudności, wymioty, bezdech. Napady te wynikają [...]

Podsumowanie

Przyczyny zaburzeń świadomości i napadów drgawkowych są bardzo zróżnicowane. Ze względu na konsekwencje psychospołeczne związane z niewłaściwym rozpoznaniem padaczki i narażanie [...]
Do góry