Na podstawie badań populacyjnych objawowe zmiany przerzutowe mózgowia stwierdza się u 8-10% chorych na nowotwory. W badaniach autopsyjnych natomiast zmiany te występują nawet u 1/4 chorych^1,2. W ostatnich kilkunastu latach czas przeżycia pacjentów z chorobami nowotworowymi się wydłużył. Zastosowanie skutecznego leczenia systemowego (celowanego, immunoterapii lub cytostatycznego) pozwala na wielomiesięczną, czasami wieloletnią kontrolę choroby w stadium rozsiewu. W tym kontekście efektywne leczenie miejscowe zmian przerzutowych mózgowia może być kluczowe dla tej grupy chorych.

Radiochirurgia stereotaktyczna i stereotaktyczna radioterapia frakcjonowana

Radioterapia stereotaktyczna obok chirurgii jest radykalną formą leczenia miejscowego zmian przerzutowych do ośrodkowego układu nerwowego. Skuteczność radiochirurgii i resekcji chirurgicznej charakteryzuje się podobną częstością wznów miejscowych³. Lepsza wczesna kontrola miejscowa była obserwowana przy zastosowaniu radiochirurgii, różnica ta przesuwała się na korzyść chirurgii w obserwacji trwającej >9 miesięcy³. Radioterapia stereotaktyczna realizowana w formie jednego seansu radioterapii (frakcji) nazywana jest radiochirurgią stereotaktyczną (SRS – stereotactic radiosurgery). Radioterapia stereotaktyczna realizowana w formie 2-5 frakcji napromieniania nazywana jest stereotaktyczną radioterapią frakcjonowaną (SFRT – stereotactic fractionated radiotherapy). Obie metody są precyzyjnymi formami radioterapii, w których możliwe jest dostarczenie wysokiej dawki promieniowania do obszaru guza nowotworowego z jednoczesną ochroną znajdujących się w pobliżu zdrowych tkanek. Jest to możliwe dzięki odpowiedniemu unieruchomieniu pacjenta za pomocą ramy stereotaktycznej wykonanej z tytanu lub dedykowanej maski z masy termoplastycznej oraz zastosowaniu nowoczesnych technik radioterapii, m.in. wielu wiązek promieniowania lub dynamicznych technik napromieniania.