Znaczenie tryptanów w leczeniu migreny

Patogeneza migreny

Migrena jest uwarunkowanym genetycznie nawrotowym, często połowiczym bólem głowy nasilającym się podczas wysiłku, któremu towarzyszą objawy autonomiczne, niejednokrotnie także allodynia skóry głowy. U 1/3 pacjentów ból głowy jest poprzedzony aurą wzrokową, a u 3/4 występują objawy przepowiadające rozwój migreny¹. Towarzyszy ona choremu przez większą część życia, ze zmienną indywidualną częstotliwością pojawiania się napadów bólu. Pomiędzy nimi pacjenci wykazują stałą podatność na rozwinięcie napadu. Choroba najczęściej występuje w postaci epizodycznej. Prawie 75% chorych doświadcza mniej niż 4 napadów w miesiącu, co jest uznawane za postać migreny epizodycznej (do 14 dni z bólem głowy w miesiącu). Kryteria diagnostyczne migreny opracowane przez International Classification of Headache Disorders (ICHD) i znowelizowane w 2018 r. wydają się proste i jasne². Rozpoznawalność choroby, a co za tym idzie, skuteczne jej leczenie pozostają na niezadowalającym poziomie.

Farmakoterapia

W Polsce przeprowadzono dotąd nieliczne badania epidemiologiczne dotyczące migreny³. Ostatnie z nich wskazują, że choruje na nią blisko 10% populacji, co w przeliczeniu na liczby bezwzględne daje ok. 4 mln osób⁴. Większość z nich nie korzysta jednak ze stałej opieki lekarskiej, co negatywnie wpływa na jakość i skuteczność leczenia migreny, nawrotów napadu, a co najgorsze – prowadzi do nadużywania leków przeciwbólowych dostępnych bez recepty. Prawidłowe rozpoznanie choroby i wdrożenie optymalnego leczenia jest nieodzowne. Obecnie zalecane jest przyjmowanie nie więcej niż 10 tabletek leków przeciwbólowych w miesiącu. Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) i proste leki przeciwbólowe mają udowodnioną klinicznie skuteczność w zwalczaniu napadów migreny. Są najczęściej stosowanymi lekami w zwalczaniu migreny na świecie.

Pierwszymi swoistymi dla migreny lekami były tryptany wprowadzone do terapii na początku lat 90. XX w. Do ich odkrycia i zsyntetyzowania przyczyniły się badania nad patogenezą migreny i poznanie, jaką rolę w powstaniu napadu bólu odgrywa serotonina. W konsekwencji doprowadziło to do odkrycia sumatryptanu – związku o działaniu agonistycznym do receptora 5-HT1B/D. Pozostaje on do dziś najczęściej przepisywanym lekiem w swojej grupie, choć obecnie jest dostępnych wiele innych preparatów, m.in. zolmitryptan, ryzatryptan, almotryptan, naratryptan, eletryptan i frowatryptan. Sumatryptan uznawany jest za złoty standard w leczeniu napadu migreny^5,6.