Zespół bólowy kręgosłupa po nieskutecznym zabiegu operacyjnym

dr n. med. Kamil Koszela

Klinika Neuroortopedii i Neurologii, Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie

Adres do korespondencji:

dr n. med. Kamil Koszela

Klinika Neuroortopedii i Neurologii, Narodowy Instytut Geriatrii,

Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher

ul. Spartańska 1, 02-637 Warszawa

e-mail: kamil.aikido@interia.pl

  • Jedną z metod terapii zespołu bólowego kręgosłupa jest leczenie operacyjne. Niestety, metoda ta nie jest w 100% skuteczna, a jej niepożądane efekty można ująć jako zespół bólowy kręgosłupa po nieskutecznym zabiegu operacyjnym (FBSS – failed back surgery syndrome). W artykule przedstawiono diagnostykę patologii kręgosłupa oraz opisano sytuacje kliniczne związane z FBSS

Dolegliwości bólowe kręgosłupa są powszechnym zjawiskiem dotykającym współczesne społeczeństwa. Jedną z metod pomocy pacjentom jest leczenie operacyjne. Niestety, u części osób poddanych zabiegowi poprawa jest niezauważalna – dolegliwości bólowe się utrzymują, a nawet powiększają.

Diagnostyka patologii kręgosłupa

Istnieje przekonanie, że leczenie operacyjne kręgosłupa jest ostatecznością – niestety, jest to mylne podejście. W większości przypadków zabieg neurochirurgiczny czy neuroortopedyczny w obrębie kręgosłupa zalecany jest przy wystąpieniu objawów neurologicznych, które powstały na skutek kompresji na struktury nerwowe w obrębie kanału kręgowego czy otworów międzykręgowych. Najczęściej przyczyną jest przepuklina jądra miażdżystego (PJM), która uciska na struktury nerwowe, powodując silne dolegliwości bólowe promieniujące do kończyny (tzw. rwa). W zależności od zajętego patologią poziomu kręgosłupa chory będzie zgłaszał odpowiednie dolegliwości, zgodnie z dermatomami.

Bardzo ważnym aspektem jest korelacja objawów klinicznych ze zmianami w diagnostyce obrazowej, zwłaszcza w rezonansie magnetycznym (MR), który służy przede wszystkim do oceny kanału kręgowego, krążków międzykręgowych i innych tkanek miękkich. W określonych sytuacjach niezbędna jest dodatkowa tomografia komputerowa (TK), niemniej należy pamiętać, że nie jest to badanie pierwszego rzutu w patologiach o charakterze dyskopatii. Wykorzystuje ono promieniowanie jonizujące, które jest szkodliwe, dlatego szczególnie ostrożnie należy je stosować u młodych pacjentów oraz kobiet (np. by niepotrzebnie nie napromieniowywać jajników). W przypadku planowania zabiegu operacyjnego i oceny struktur kostnych badanie TK jest często niezbędne, natomiast priorytetem jest dobrze przeprowadzony zabieg operacyjny, a szkodliwe działanie związane z promieniowaniem ma charakter drugorzędny.

Wspomniana wcześniej korelacja objawów klinicznych z badaniem obrazowym MR lub TK odgrywa kluczową rolę. Należy pamiętać, że nie operujemy wyników badań, a pacjenta. Zdiagnozowanie dyskopatii na konkretnym poziomie kręgosłupa nie świadczy o wystąp...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Zespół bólowy kręgosłupa po nieskutecznym zabiegu operacyjnym

Zespół bólowy kręgosłupa po nieskutecznym zabiegu operacyjnym zależy od wielu czynników. Utartym stwierdzeniem jest, że neurochirurg czy neuroortopeda źle wykonał zabieg, [...]

Sytuacje kliniczne związane z FBSS

Operacja kręgosłupa niekoniecznie musi przynieść poprawę stanu chorego – może nawet dojść do nasilenia dolegliwości bólowych i innych objawów neurologicznych z [...]

Podsumowanie

Zespół bólowy kręgosłupa po nieskutecznym zabiegu operacyjnym występuje z częstością 5-10%, ale epidemiologia w tym zakresie jest różna i wg niektórych [...]
Do góry