Ryzyko niedoboru witamin z grupy B a suplementacja profilaktyczna
dr n. med. Anna Starostka-Tatar1
dr hab. n. med. Beata Łabuz-Roszak, prof. UO2,3
- Witaminy z grupy B mają istotny wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego, a ich niedobory mogą wywoływać uciążliwe objawy. W niniejszym artykule scharakteryzowano każdą z 8 cząsteczek wchodzących w skład tej grupy, kładąc nacisk na objawy i zaburzenia będące wynikiem deficytu którejś z nich
Witaminy to grupa mikroelementów, które należy dostarczać organizmowi wraz z pokarmem. Dzieli się je na rozpuszczalne w tłuszczach i wodzie. Witaminy z grupy B należą do drugiej grupy, a najlepiej przebadanymi i najszerzej opisanymi spośród 8 jej cząstek są te uczestniczące w metabolizmie homocysteiny, czyli pirydoksyna (B6), kwas foliowy (B9) oraz kobalamina (B12). Wszystkie one wpływają na wiele funkcji naszego organizmu.
Objawy deficytów witaminowych znane były już od tysiącleci, natomiast informacje na ten temat pojawiają się w literaturze europejskiej w XVII w. i odnoszą się do choroby beri-beri. W XX w. naukowcy potrafili już syntetyzować witaminy, a odkrycia związane z kobalaminą uhonorowano aż 3 Nagrodami Nobla z dziedziny medycyny.
Niedobory witamin mogą być spowodowane nieprawidłową dietą, chorobami towarzyszącymi, stosowanymi lekami lub wadami genetycznymi, a objawy mają charakter zaburzeń neurologicznych, kardiologicznych, gastroenterologicznych, hematologicznych oraz immunologicznych1-3. Ocena deficytu polega na pomiarze stężenia witaminy we krwi – wyniki poniżej poziomu są wskazaniem do suplementacji. Istnieje ponadto kilka sytuacji klinicznych, w których podawane są one bez udowodnionego spadku stężenia danej cząstki we krwi. Niedostatek witamin z grupy B dotyczy wielu pacjentów, dlatego potrzebne są dalsze badania, skupiające się na całej grupie.
Witaminy z grupy B
Związkami organicznymi wchodzącymi w skład witamin grupy B są:
- tiamina (B1)
- ryboflawina (B2)
- niacyna (B3)
- kwas pantotenowy (B5)
- pirydoksyna (B6)
- biotyna (B7)
- kwas foliowy (B9)
- kobalamina (B12).
Jak wspomniano, większość przeprowadzanych badań dotyczy witamin uczestniczących w metabolizmie homocysteiny (B6, B9, B12)3,4, dlatego wiedza na temat pozostałych jest nadal niewystarczająca.
Kobalamina produkowana jest przez bakterie, natomiast pozostałe z grupy – przez rośliny. Ocenia się, że niedobór tych mikroelementów występuje u blisko 2 mld osób na świecie.
Witaminy z grupy B odpowiadają za funkcjonowanie układu nerwowego, krwiotwórczego, immunologicznego oraz prawidłowe funkcje poznawcze. Są one również kofaktorami w reakcjach enzymatycznych, wpływając na metabolizm glukozy, aminokwasów, kwasów tłus...
