Immunoterapia w alergicznym zapaleniu spojówek
dr n. med. Beata Rymgayłło-Jankowska
Celem immunoterapii swoistej, powszechnie stosowanej w leczeniu chorób IgE-zależnych, jest wywołanie tolerancji immunologicznej na alergen i zahamowanie reakcji zapalnej spowodowanej narażeniem na działanie tego alergenu.
Immunoterapia swoista (SIT – specific immunotherapy), zwana powszechnie odczulaniem, jest uznaną i szeroko stosowaną metodą leczenia chorób IgE-zależnych, takich jak alergiczny nieżyt nosa i spojówek, astma atopowa lub alergia na jad owadów błonkoskrzydłych.1 Istotą immunoterapii jest wywołanie tolerancji immunologicznej na alergen i supresja reakcji zapalnej spowodowanej narażeniem na działanie tego alergenu.
W okulistyce wskazaniem do stosowania SIT są choroby oczu wywołane reakcją natychmiastową IgE-zależną – alergiczne zapalenie spojówek związane z alergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa (allergic rhinoconjunctivitis):
- sezonowe zapalenie spojówek (SAC – seasonal allergic conjunctivitis) oraz
- całoroczne alergiczne zapalenie spojówek (PAC – perennial allergic conjuctivitis).
W ostatnich latach obserwowany jest wzrost częstości występowania chorób alergicznych,2 w tym również alergii oczu. Spojówka, jako narząd stykający się ze środowiskiem zewnętrznym, jest stale narażona na działanie wielu czynników i substancji z otoczenia, dlatego często manifestuje objawy alergii.2
Alergiczne zapalenie spojówek rzadko pojawia się jako samodzielna jednostka chorobowa. Zazwyczaj występuje jako jeden z objawów alergii wielonarządowej towarzyszącej np. astmie, alergicznemu nieżytowi nosa, atopowemu zapaleniu skóry lub alergii pokarmowej.3
Klasyfikacja i charakterystyka alergicznych chorób narządu wzroku
Klasyfikację tę przedstawiono w tabeli 1.
Alergiczne zapalenie spojówek związane z alergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa
Alergiczne zapalenie spojówek związane z alergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa jest reakcją nadwrażliwości typu I (IgE-zależną) na swoiste alergeny.3,4
Sezonowe alergiczne zapalenie spojówek
Sezonowe alergiczne zapalenie spojówek (SAC) jest najczęstszą postacią alergicznych chorób oczu. Dotyczy około 20-40% populacji świata.4 Początki choroby pojawiają się zwykle w okresie pokwitania lub nieco wcześniej. Ujawniają się typowo w maju i czerwcu, kiedy głównymi alergenami są pyłki traw i drzew, a także późnym latem i jesienią (pyłki chwastów). Do silnych alergenów należą również zarodniki pleśni Cladosporium, Alternaria, Epicoccum i Basidiospores.3 U 95% chorych z SAC pojawia się alergiczny nieżyt nosa.4 Sezonowe alergiczne zapalenie spojówek może występować rodzinnie (5).