W artykule omówiono zalecane algorytmy postępowania w retinopatii cukrzycowej – Preferred Practice Pattern – opublikowane przez American Academy of Ophthalmology w styczniu 2016 r. Ich autorzy podkreślają, że są to jedynie uogólnione wskazówki dotyczące diagnostyki i leczenia w poszczególnych stadiach retinopatii. W każdym przypadku konieczne jest indywidualne podejście do problemów chorego.

Wprowadzenie

Retinopatia cukrzycowa jest główną przyczyną znacznego upośledzenia widzenia lub ślepoty u osób w wieku produkcyjnym. Objawy retinopatii rozpoznane zbyt późno lub zbagatelizowane mogą być przeszkodą w skutecznym leczeniu. Pacjent, nie dostrzegając efektów leczenia, przestaje wierzyć, że jakiekolwiek jego działanie (np. wyrównanie stężenia cukru) przynosi skutek.

Niestety, biorąc pod uwagę niską świadomość osób chorujących na cukrzycę co do ewentualnych powikłań tej choroby, brak kontroli lub nieregularność wizyt u innych specjalistów oraz brak badań przesiewowych w kierunku występowania powikłań, możemy spodziewać się, że pacjenci będą trafiać do lekarza okulisty ze zmianami wymagającymi natychmiastowych, intensywnych i złożonych terapii zapobiegających ślepocie.

Według badań amerykańskich tylko 60% osób z cukrzycą w Stanach Zjednoczonych korzysta z badań przesiewowych pod kątem retinopatii. W Polsce trudno ocenić, ilu pacjentów bada się regularnie, nie posiadamy programów badań przesiewowych w kierunku retinopatii, a kontrole okulistyczne wciąż odbywają się u części pacjentów sporadycznie lub nie są wykonywane wcale.

W artykule przedstawiono wytyczne dotyczące diagnostyki i leczenia retinopatii cukrzycowej – Preferred Practice Pattern (PPP) – opublikowane przez American Academy of Ophthalmology (AAO) w styczniu 2016 r.¹ Jak zaznaczają autorzy opracowania, zawiera ono uogólnione wskazówki postępowania w poszczególnych stadiach retinopatii. Nie są one jednak standardami medycznymi mającymi zastosowanie we wszystkich przypadkach – istotne jest indywidualne podejście do problemów każdego chorego.

Typy cukrzycy

Cukrzycę określa się jako grupę chorób metabolicznych, która charakteryzuje się występowaniem hiperglikemii wynikającej z zaburzeń wydzielania lub działania insuliny (albo obu tych czynników).

Opracowanie PPP dzieli cukrzycę dość ogólnie na dwa typy:

• typ 1 – cukrzyca zwana w przeszłości młodzieńczą, zależna od insuliny, spowodowana autoimmunologicznymi czynnikami niszczącymi komórki β wysp trzustkowych i wywołana niedoborem insuliny
• typ 2 – cukrzyca określana w przeszłości cukrzycą typu dorosłych, insulinoniezależna, charakteryzująca się opornością na insulinę lub zmniejszonym wydzielaniem insuliny w połączeniu z insulinoopornością. Typ 2 występuje u 90-95%² osób cierpiących na cukrzycę, dlatego też większość badań skupia się na tych chorych, mimo że cukrzyca typu 1 wiąże się dużo częściej z poważnymi powikłaniami dotyczącymi narządu wzroku.^3,4