Nadciśnienie tętnicze a narząd wzroku

lek. Tomasz Kubacki

lek. Anna Modrzejewska

Katedra i Klinika Okulistyki Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie

Adres do korespondencji: lek. Tomasz Kubacki, Katedra i Klinika Okulistyki Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, e-mail: orkat@o2.pl

Podwyższone ciśnienie tętnicze stanowi czynnik ryzyka wielu chorób okulistycznych i powoduje widoczne zmiany w obrębie siatkówki, określane jako retinopatia nadciśnieniowa. W artykule zaprezentowano to i inne powikłania w zakresie narządu wzroku wywołane właśnie nadciśnieniem tętniczym.

Wprowadzenie

W Polsce na nadciśnienie tętnicze choruje ok. 34% (ok. 10,8 mln) populacji.1 Z piśmiennictwa wynika, że w latach 1975-2015 liczba osób chorujących na nadciśnienie tętnicze na świecie wzrosła z 594 mln do 1,13 mld.2 W wytycznych Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego nadciśnienie tętnicze zdefiniowano jako stan, w którym średnia wartość (wyliczona na podstawie co najmniej 2 pomiarów dokonanych podczas 2 różnych wizyt u lekarza) skurczowego ciśnienia tętniczego (SBP – systolic blood pressure) wynosi ≥140 mmHg lub rozkurczowego ciśnienia tętniczego (DBP – diastolic blood pressure) ≥90 mmHg.3

Podwyższone ciśnienie tętnicze jest istotnym czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, przewlekłej choroby nerek i udaru, wpływa też negatywnie na narząd wzroku.4

Retinopatia nadciśnieniowa

Retinopatia nadciśnieniowa po raz pierwszy została opisana przez Richarda Liebreicha w 1895 r.5 Jest to stan, w którym w wyniku przewlekłego nadciśnienia dochodzi do widocznych zmian w obrębie siatkówki.6 Częstość występowania retinopatii nadciśnieniowej u pacjentów >40 r.ż. niechorujących na cukrzycę wynosi od 3% do 14%.7 Inne badanie z udziałem 655 chorych w wieku 18-95 lat wykazało, że retinopatia występuje z częstością 66,3%, a ryzyko jej rozwoju rośnie wraz z wiekiem pacjenta, czasem trwania nadciśnienia tętniczego oraz wysokością SBP.8

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Diagnostyka

W diagnostyce retinopatii nadciśnieniowej największe znaczenie ma dokładne badanie oftalmoskopowe dna oka. Do oceny drożności naczyń, rozległości niedokrwienia siatkówki oraz neowaskularyzacji służy [...]

Powikłania

Długo trwające nadciśnienie tętnicze może prowadzić do retinopatii nadciśnieniowej i niedrożności naczyń siatkówki (RVO – retinal vascular occlusion), przyczyniać się do powstawania [...]

Leczenie

W leczeniu retinopatii nadciśnieniowej i zapobieganiu jej powikłaniom największe znaczenie ma wyrównanie ogólnego ciśnienia tętniczego. Przyjmując za podstawę klasyfikację Wonga i Mitchella, Bhargava i wsp. [...]

Podsumowanie

Ocena dna oka w badaniu oftalmoskopowym jest jedyną metodą bezpośredniej obserwacji naczyń krwionośnych. Może też dostarczyć istotnych informacji potrzebnych do oszacowania ryzyka [...]

Do góry