W artykule przedstawiono częstość występowania, objawy kliniczne i leczenie sarkoidozy ocznej oraz zespołu Heerfordta – na podstawie literatury światowej.

Sarkoidoza oczna

Sarkoidoza to wieloukładowa ziarniniakowa choroba o podłożu immunologicznym, a predyspozycjach genetycznych. Występuje w Polsce z częstością 10/100 000 osób, głównie w wieku 20-29 lat oraz >50 r.ż. Najczęściej objawia się obustronnym zajęciem węzłów chłonnych wnęk płucnych, naciekami śródmiąższowymi płuc, zmianami ocznymi, skórnymi i stawowymi.¹

Objawy oczne są obecne u 11-83% chorych na sarkoidozę i w 20-30% przypadków stanowią pierwszą manifestację tej choroby układowej.^2,3 Zapalenie błony naczyniowej oraz zmiany ziarniniakowe na spojówce powiekowej to najczęstsze symptomy sarkoidozy ocznej.^4,5 Według danych z piśmiennictwa zapalenie naczyniówki występuje u 30-70% chorych na sarkoidozę, a guzki spojówki powiekowej – u 40%.⁶

Zapalenie błony naczyniowej u pacjentów z sarkoidozą jest zwykle obustronne i przewlekłe, dotyczy na ogół części pośredniej błony naczyniowej.⁶ Szczyt zachorowań na zapalenie błony naczyniowej występuje między 20 a 30 r.ż. oraz między 50 a 60 r.ż. Najczęściej opisywane objawy kliniczne to przekrwienie spojówek, ból gałki ocznej, światłowstręt i pogorszenie widzenia.³ W badaniu okulistycznym zapalenia części przedniej błony naczyniowej można zaobserwować osady sadłowate rogówki, wysięk w komorze przedniej, zrosty tęczówkowe przednie i tylne oraz guzki tęczówki. Zapalenie części pośredniej błony naczyniowej może objawiać się jako wysięk w komorze ciała szklistego lub konglomeraty zapalne, tzw. kule śnieżne. Zapalenie części tylnej to: pochewki zapalne okołonaczyniowe, zakrzepy żylne, obrzęk plamki żółtej, wysięki siatkówkowe dające objaw kapiącej świecy, ziarniniaki naczyniówki (żółte, małe, okrągłe rozsiane zmiany lub duże, pojedyncze), przedsiatkówkowe (małe, białe ogniska zapalne) oraz ziarniniaki nerwu wzrokowego. Według Pasadhiki i Rosenbauma przyczyną wieloogniskowego zapalenia siatkówki i naczyniówki (chorioretinitis) w 68% jest sarkoidoza.³