Nowości

Postępowanie u pacjentów z podejrzeniem jaskry otwartego kąta – przegląd aktualnych zaleceń American Academy of Ophthalmology

lek. Agata Stodolska-Nowak

dr n. med. Agata Brązert

Katedra i Klinika Okulistyki Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu

Adres do korespondencji: dr n. med. Agata Brązert, Katedra i Klinika Okulistyki Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, ul. Długa 1/2, 61-848 Poznań; e-mail: abrazert@gmail.com

Poniższe opracowanie stanowi streszczenie aktualnych zaleceń postępowania w przypadku pacjenta z podejrzeniem jaskry otwartego kąta. Powstało ono na podstawie rekomendacji Preferred Practice Pattern® Guidelines: Primary Open-Angle Glaucoma Suspect, które ukazały się pod patronatem American Academy of Ophthalmology.

Wprowadzenie

Jaskra jest główną przyczyną nieodwracalnej ślepoty na świecie. Najczęściej rozpoznawanym typem choroby jest jaskra pierwotna otwartego kąta (JPOK), która stanowi aż 74% przypadków. Z tego powodu w okulistyce kładzie się nacisk nie tylko na nowoczesne terapie tego typu jaskry, ale przede wszystkim na efektywną diagnostykę i wczesne rozpoznanie, które pozwala na uchwycenie najodpowiedniejszego momentu włączenia leczenia oraz spowolnienie progresji choroby. Niezwykle istotne wydaje się monitorowanie pacjentów, u których nie ustalono dotąd rozpoznania JPOK, ale stwierdza się istotne czynniki ryzyka rozwoju choroby, co każe przypuszczać, że w przyszłości może się u nich rozwinąć choroba i będą wymagali leczenia.

O podejrzeniu jaskry pierwotnej otwartego kąta mówi się w przypadku występowania u pacjenta co najmniej jednego z następujących czynników:

  • przewlekle podwyższonego ciśnienia wewnątrzgałkowego bez towarzyszących nieprawidłowości w morfologii tarczy nerwu wzrokowego, optycznej koherentnej tomografii (OCT – optical coherence tomography) warstwy włókien nerwowych i badaniu pola widzenia
  • nieprawidłowego wyglądu tarczy nerwu wzrokowego lub nieprawidłowej grubości warstwy włókien nerwowych (RNFL – retinal nerve fibre layers), co nasuwa podejrzenie występowania uszkodzenia jaskrowego
  • ubytków w badaniu pola widzenia, które nie są konsekwencją neuropatii o etiologii innej niż jaskrowa.


Powyższa definicja nie obejmuje pacjentów z jaskrą zamkniętego kąta ani z predyspozycją do wystąpienia jaskry wtórnej otwartego kąta, to jest chorych z zespołem pseudoeksfoliacji, zespołem rozproszonego barwnika i z recesją kąta przesączania.

W omawianych zaleceniach autorzy podkreślają brak możliwości dokładnego oszacowania częstości występowania podejrzenia JPOK. Wiąże się to z tym, że różni okuliści mogą w różny sposób interpretować odchylenia w badaniach okulistycznych. Szczególnie...

Czynniki ryzyka rozwoju jaskry pierwotnej otwartego kąta

Podjęcie decyzji o rozpoczęciu leczenia u pacjentów z podejrzeniem JPOK wymaga znajomości czynników ryzyka rozwoju i progresji choroby. Do tej pory w licznych badaniach udowodniono występowanie następujących czynników ryzyka:

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Opieka nad pacjentem z podejrzeniem jaskry pierwotnej otwartego kąta

Podstawowe cele monitorowania pacjentów z podejrzeniem JPOK zdefiniowane w zaleceniach obejmują zachowanie najlepszej możliwej funkcji wzroku, optymalizację jakości życia pacjenta oraz jak najwcześniejsze [...]

Główne cele postępowania z pacjentami z podejrzeniem JPOK

Omawiane wytyczne wskazują na następujące cele w postępowaniu z pacjentami z JPOK:

U kogo włączyć leczenie?

U wszystkich pacjentów, u których stwierdzono progresję charakterystycznych dla jaskry zmian na tarczy nerwu wzrokowego, w RNFL czy w polu widzenia, należy rozpoznać jaskrę i włączyć [...]

Określenie docelowego IOP

Docelowe IOP to takie ciśnienie wewnątrzgałkowe, które nie powoduje istotnego klinicznie uszkodzenia funkcjonalnego (ubytków w polu widzenia) u konkretnego pacjenta. Dla każdego wartości [...]

Wybór terapii hipotensyjnej

Okuliści mają do dyspozycji wiele leków obniżających ciśnienie wewnątrzgałkowe, a wybór odpowiedniego leku powinien być podyktowany indywidualnymi wskazaniami, przeciwwskazaniami, kosztami oraz faktem, [...]

Leczenie kobiet w ciąży i karmiących piersią

Zgodnie z klasyfikacją Food and Drug Administration (FDA), która podzieliła leki na kategorie A, B, C, D, E, X pod kątem bezpieczeństwa [...]

Wizyty kontrolne

W omawianych zaleceniach przedstawiono propozycje dotyczące postępowania z pacjentami z podejrzeniem JPOK na podstawie opinii panelu ekspertów. Poniższe propozycje nie zostały jak dotąd potwierdzone [...]

Edukacja pacjenta

Zaangażowanie w proces monitorowania i ewentualnego leczenia ma szczególne znaczenie w przypadku pacjentów z podejrzeniem JPOK. Niektórzy autorzy wskazują, że ta grupa pacjentów jest szczególnie [...]

Komentarz

Powyższe opracowanie zawiera ogólne zalecenia, które można stosować w praktyce klinicznej. Mają one na celu poprawę opieki okulistycznej i powstały na podstawie doświadczeń [...]
Do góry