Temat numeru
Opryszczkowe zapalenie gałki ocznej
dr hab. n. med. Agnieszka Kubicka-Trząska1,2
lek. Joanna Kozioł-Moszczyńska2
lek. Katarzyna Kozicka2
lek. Katarzyna Żuber-Łaskawiec1,2
Wczesne rozpoznanie opryszczkowego zapalenia gałki ocznej i szybkie włączenie leczenia przeciwwirusowego są niezwykle istotne w zapobieganiu poważnym miejscowym powikłaniom, mogącym prowadzić do trwałego upośledzenia wzroku, a w skrajnych przypadkach – jego utraty.
Wprowadzenie
Wirus opryszczki pospolitej (HSV – herpes simplex virus) należy do rodziny herpeswirusów. Ta duża rodzina liczy ponad 100 gatunków wirusów DNA, ale tylko 8 z nich jest chorobotwórczych u człowieka.1 Wśród schorzeń wywoływanych przez te wirusy u ludzi poza opryszczką należy wymienić ospę wietrzną, półpasiec, cytomegalię, gorączkę trzydniową, mononukleozę zakaźną oraz mięsaka Kaposiego.1,2 Wirusy opryszczki są jednymi z najbardziej rozpowszechnionych ludzkich patogenów. Szacuje się, że 80-90% populacji na świecie jest nosicielami wirusa herpes simplex, z czego u połowy pojawiają się kliniczne objawy opryszczki.1,3 Obraz kliniczny zakażenia tym wirusem jest bardzo zróżnicowany – od łagodnych, samoograniczających się zmian przez formy przewlekłe, nawracające aż po ciężkie infekcje ogólnoustrojowe mogące zagrażać życiu chorego.1,3
Opryszczka jest wywoływana przez dwa podtypy wirusa herpes simplex: HSV1 i HSV2. Pierwszy z nich wywołuje zmiany chorobowe w górnych częściach ciała: w błonach śluzowych jamy ustnej, na skórze twarzy, powiekach, spojówce, rogówce, drugi zaś występuje w skórze i błonach śluzowych zewnętrznych narządów płciowych.3,4 Bardzo rzadko wirus HSV2 przedostaje się do oka przez zakażoną wydzielinę narządów płciowych w wyniku kontaktów seksualnych lub podczas porodu przy przejściu przez zakażony kanał rodny matki (zakażenie okołoporodowe).5
Zakażenie pierwotne wirusem herpes simplex
Do zakażenia pierwotnego HSV rzadko dochodzi w pierwszych 6 miesiącach życia dzięki ochronnemu działaniu matczynych przeciwciał. Najczęściej pojawia się ono we wczesnym dzieciństwie – między 6 miesiącem a 5 rokiem życia – w wyniku bezpośredniego kontaktu z osobą chorą. Wirus przenoszony jest drogą kropelkową lub na brudnych rękach w wyniku bezpośredniego kontaktu z objętą procesem chorobowym skórą lub błoną śluzową.5,6 Inną drogą zakażenia jest kontakt z wydzielinami zawierającymi wirusy (ślina, łzy) pochodzącymi od osoby chorej lub będącej bezobjawowym nosicielem wirusa opryszczki.5,6
Zakażenie pierwotne zazwyczaj przebiega bezobjawowo. Czasami mogą mu towarzyszyć gorączka, objawy infekcji górnych dróg oddechowych, osłabienie, złe samopoczucie. Występujące jednostronne ostre zapalenie spojówek ma charakter odczynu grudkowego – ...