Zaćma dziecięca – leczenie chirurgiczne i korekcja bezsoczewkowości
dr hab. n. med. Erita Filipek
Wskazaniem do usunięcia zaćmy wrodzonej są zmętnienia w soczewce uniemożliwiające prawidłowy rozwój procesów widzenia. Leczenie jest wyłącznie operacyjne i powinno być wdrożone w pierwszych 8 tygodniach życia, najpóźniej do 4 miesiąca życia. Korekcja bezsoczewkowości (afakii) ma na celu zapobieżenie powstaniu oczopląsu, niedowidzenia i zeza oraz umożliwienie rozwoju widzenia dołeczkowego i pojedynczego widzenia obuocznego. Na uzyskaną ostrość wzroku duży wpływ ma stopień niedowidzenia i włączone leczenie rehabilitacyjne narządu wzroku. Mimo że wszczepianie soczewek wewnątrzgałkowych w korekcji bezsoczewkowości u dzieci nadal jest dyskusyjne, stały postęp w dziedzinie konstrukcji implantów i techniki zabiegu operacyjnego oraz wyniki obserwacji operowanych pacjentów wskazują, że implantologia dziecięca jest coraz bezpieczniejsza i stwarza dobre warunki do poprawy widzenia.
Wprowadzenie
Zaćma jest podstawową zmianą patologiczną soczewki polegającą na całkowitym lub częściowym zmętnieniu, które powoduje utratę jej właściwości optycznych i przejrzystości. Zmętnienie soczewki może wystąpić już w momencie narodzin bądź w pierwszym roku życia (zaćma wrodzona; CC – congenital cataract) lub rozwijać się we wczesnym dzieciństwie (zaćma dziecięca). Zaćma występująca w wieku młodzieńczym określana jest jako rozwojowa lub młodzieńcza, ale nie wyklucza to jej wrodzonego charakteru. Zaćma wrodzona jest przyczyną około 10% wszystkich przypadków utraty wzroku u dzieci na świecie. Częstość jej występowania wynosi 1-15 na 10 000 dzieci na całym świecie, podczas gdy w krajach rozwijających się – 1-3 na 10 000 urodzeń.1 Liczba niewidomych z powodu wrodzonej zaćmy dzieci na świecie i w krajach rozwijających się wynosi odpowiednio 200 000 i 133 000.2 Skumulowane ryzyko wystąpienia zaćmy w okresie wzrostu wynosi 1 na 1000.3
W Polsce zaćma wrodzona występuje średnio w około 2 przypadkach na 10 000 żywych urodzeń. W ostatnich latach w naszym kraju odsetek dzieci ślepnących z powodu zaćmy wrodzonej zmniejszył się z 14,2 do 10,7%.4
Przyczynami zaćmy wrodzonej mogą być zaburzenia chromosomalne (np. zespół Downa), choroby dziedziczne (np. aniridia), schorzenia metaboliczne (np. galaktozemia), infekcje wewnątrzmaciczne (np. różyczka) oraz wcześniactwo. Wśród przyczyn należy wym...
Morfologia
Morfologia zmian zaćmowych w soczewce może dać wskazówkę co do podstawowej etiologii (wyizolowanej lub związanej z chorobą ogólnoustrojową) i ewentualnie prognozy widzenia po operacji.