Okulistyczne przyczyny bólów głowy
lek. Anna Węgrzecka
- W piśmiennictwie wyróżnia się ponad 100 przyczyn bólów głowy, z których tylko kilka występuje w przebiegu schorzeń narządu wzroku
- W artykule omówiono wymienione w trzeciej wersji International Classification of Headache Disorders (ICHD-3) i dodatku do niej z 2018 r. okulistyczne przyczyny bólów głowy, tj. ostre zamknięcie kąta przesączania, błąd refrakcji, stany zapalne narządu wzroku, ból bloczkowy oraz heteroforię i heterotropię
International Headache Society w 2018 r. opublikowało nową, trzecią już wersję International Classification of Headache Disorders (ICHD-3). W części I wyróżnia ona 25 typów i 47 podtypów pierwotnych bólów głowy, w części II – 71 typów i 98 podtypów wtórnych bólów głowy oraz w części III – 13 typów i 26 podtypów neuralgii czaszkowych i bólów twarzy. ICHD-3 w części IV zawiera także dodatek, w którym omówiono pozycje wymagające dalszych badań w celu potwierdzenia korelacji z faktycznym bólem głowy lub zaklasyfikowania do konkretnej przyczyny. W przeciwieństwie do poprzedniej klasyfikacji, która powstała między innymi na podstawie opinii ekspertów, ICHD-3 oparta jest tylko na wynikach badań i udokumentowanych przypadkach, co ma przełożenie także na klasyfikację bólów głowy związanych z narządem wzroku. Poza główną klasyfikacją, w dodatku, znajdujemy tym razem ból głowy związany z heteroforią lub heterotropią, ponieważ – według autorów ICHD-3 – mimo licznych doniesień o jego występowaniu należy zgromadzić obszerniejszą dokumentację.
Ból głowy jest częstym objawem, z którym pacjent zgłasza się do okulisty bezpośrednio lub po uprzedniej konsultacji u lekarza rodzinnego, internisty, a zwłaszcza neurologa, jeśli ból obejmuje także okolicę oczodołu. Właściwa ocena bólu głowy, nawet jeśli nie jest on wtórny do zaburzeń narządu wzroku, pozwala rozpocząć i właściwie ukierunkować proces diagnostyczny. W diagnostyce bólów głowy najważniejszy wydaje się wywiad (tab. 1), ponieważ w znakomitej większości przypadków okulistyczne badanie przedmiotowe jest prawidłowe.