Temat numeru
Makulopatia krótkowzroczna
prof. dr hab. n. med. Jakub J. Kałużny1,2
lek. Katarzyna Zabel1,3
lek. Przemysław Zabel1,3
- Artykuł stanowi próbę zebrania i uporządkowania zgodnie z najnowszym piśmiennictwem wszystkich patologii dotyczących budowy siatkówki, naczyniówki i twardówki powodujących powstanie makulopatii krótkowzrocznej
- W obliczu wciąż rosnącej liczby pacjentów krótkowzrocznych (w tym z krótkowzrocznością wysoką) znajomość tego tematu jest niezwykle istotna
Krótkowzroczność jest najczęściej spotykaną wadą refrakcji stanowiącą ogólnoświatowy problem z uwagi na stale rosnącą liczbę chorych. Wysoka krótkowzroczność definiowana jest jako ekwiwalent sferyczny >6-8 dioptrii lub długość osiowa gałki ocznej ≥26,0 mm, a według niektórych autorów ≥26,5 mm1-4. Patologiczną krótkowzroczność definiuje się jako obecność w oku krótkowzrocznym strukturalnych zmian degeneracyjnych, które obejmują twardówkę, naczyniówkę i siatkówkę oraz powodują obniżenie ostrości wzroku5. Terminy wysoka lub patologiczna krótkowzroczność, chociaż bywają stosowane zamiennie, nie są tożsame. Patologiczna krótkowzroczność może przyczynić się do nieodwracalnej utraty widzenia, której najczęstszą przyczyną są zmiany w plamce nazywane makulopatią krótkowzroczną6. Zmiany dotyczące budowy siatkówki, naczyniówki i twardówki powodujące powstanie makulopatii krótkowzrocznej mogą mieć różny charakter, a w artykule podjęto próbę zebrania i uporządkowania wszystkich tych patologii zgodnie z najnowszym piśmiennictwem dotyczącym tego zagadnienia.
Epidemiologia
Według najnowszych danych krótkowzroczność dotyczy około 1,6 miliarda osób na całym świecie. Prognozowana liczba chorych w 2050 r. wyniesie 5 miliardów, co będzie stanowiło połowę ogólnoświatowej populacji7,8. W badaniach wykazano, że choroby plamki związane z krótkowzrocznością stanowią trzecią najczęstszą przyczynę ślepoty w Europie9. Częstość występowania krótkowzroczności u młodych dorosłych w rozwiniętych krajach Azji Wschodniej wynosi obecnie 80-90%, natomiast w rozwiniętych krajach zachodnich – 20-40%5,6,10-12. Istnieje wiele badań epidemiologicznych, na podstawie których wykazano, że krótkowzroczność występuje częściej na obszarach zurbanizowanych, a także wśród osób wykształconych, studentów i użytkowników komputerów13,14. Szacuje się, że wysoka krótkowzroczność stanowi 1-4% wszystkich przypadków krótkowzroczności i odpowiada za 5,8-7,8% przypadków ślepoty w Europie15. Odnotowano 10-krotny wzrost odsetka osób z wysoką krótkowzrocznością w porównaniu z przyrostem wszystkich przypadków tej wady16. Według dostępnego piśmiennictwa krótkowzroczność i wysoka krótkowzroczność u młodych dorosłych występuje znacznie częściej niż u osób starszych17-19.