Przetrwały cukrzycowy obrzęk plamki – wskazówki praktyczne
dr hab. n. med. Sławomir Teper
- Przetrwały cukrzycowy obrzęk plamki (pDME – persistent diabetic macular edema) niezmiennie stanowi wyzwanie terapeutyczne i oznacza utrzymujący się obrzęk pomimo leczenia. Autor niniejszego artykułu skupił się na kryteriach morfologicznych choroby, także związanych z odpowiedzią bądź jej brakiem na leczenie, łącznie z omówieniem modyfikacji dotychczasowych metod terapii
Cukrzycowy obrzęk plamki (DME – diabetic macular edema) jest jedną z głównych przyczyn ślepoty. Wprowadzenie inhibitorów wzrostu śródbłonka naczyń (VEGF – vascular endothelial growth factor) zmieniło poprzedni paradygmat leczenia oparty na laseroterapii plamki. Pomimo postępu nadal wielu pacjentów nie reaguje w wystarczającym stopniu na terapię, a pozostający u nich obrzęk plamki jest nazywany przetrwałym DME (pDME – persistent diabetic macular edema). W istocie jest wiele określeń, których używa się, w sytuacji gdy leczenie nie przynosi spodziewanego efektu.
Definicja pDME jest zmienna i umowna. Sugerowana w artykule oznacza utrzymywanie się centralnej grubości siatkówki >325 μm mimo comiesięcznego (6 mies.) podawania inhibitora VEGF. Zmiana inhibitora VEGF kortykosteroidy (GKS) i różne formy laseroterapii są wartościowym uzupełnieniem początkowego leczenia.
Przetrwały cukrzycowy obrzęk plamki – definicja
W przeciwieństwie do postaci neowaskularnej zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem (AMD – age-related macular degeneration) odpowiedź na leczenie w grupie chorych z DME jest czasowo bardziej zróżnicowana. W randomizowanych badaniach klinicznych (RCT – randomized clinical trials) przejawia się to znacznie dłuższym okresem osiągania fazy plateau ostrości wzroku i grubości siatkówki podczas fazy nasycającej leczenia. Pamiętać należy, że na wykresach z badań klinicznych widzimy uśrednienie, więc oczekiwanie powolnego wycofania się obrzęku u pojedynczego pacjenta nie zawsze jest uzasadnione. Często obserwuje się stosunkowo nagłe zmniejszenie grubości siatkówki, zachodzące u poszczególnych osób w różnym czasie od rozpoczęcia leczenia. Dlatego pojawia się pierwsze pytanie: w jakim czasie od rozpoczęcia leczenia należy rozpoznać pDME?
Rozpoznanie pDME
Rozpiętość czasu rozpoznania pDME podawana w poszczególnych pracach naukowych jest bardzo duża – od kilku miesięcy do nawet ponad roku leczenia tą samą metodą. Na potrzeby artykułu można przyjąć, że wczesna odpowiedź na leczenie oznacza poprawę w ...
Cel leczenia DME
Osiągnięcie pełnej ostrości wzroku i normalizacji morfologii siatkówki jest możliwe przede wszystkim u pacjentów, którzy rozpoczynają leczenie stosunkowo wcześnie. Przydatne wydaje się zatem uznanie maksymalnej możliwej poprawy za cel leczenia. Pr...
