Laseroterapia mikropulsowa – praktyczna wiedza dla praktyków
lek. Ewa Goździewska1
dr n. med. Zofia Sikorska2
lek. Andrzej Dmitriew1,3
- Podprogowa terapia laserem mikropulsowym (SMPLT – subthreshold micropulse laser treatment) znajduje zastosowanie w wielu chorobach naczyniowych siatkówki. W przeciwieństwie do lasera konwencjonalnego SMPLT nie powoduje żadnych widocznych uszkodzeń siatkówki. Niniejszy artykuł przybliża wiedzę na temat tej metody leczenia
Wynalezienie kilkadziesiąt lat temu technologii lasera (nazwa jest akronimem od: light amplification by stimulated emission of radiation) zrewolucjonizowało wiele dziedzin. W medycynie laser został po raz pierwszy wykorzystany w okulistyce do fotokoagulacji siatkówki1. Od tamtej pory tradycyjne metody laseroterapii zaczęły stopniowo stawać się standardem leczenia wielu chorób tylnego odcinka gałki ocznej2.
Laser to narzędzie wykorzystujące emisję światła przez pobudzone atomy pierwiastków powracające spontanicznie na niższe poziomy energetyczne3. Nowoczesne siatkówkowe to zazwyczaj lasery żółte emitujące falę o długości 577 nm lub o podwójnej częstotliwości Nd: YAG 532 nm4. W siatkówce te długości fali są w przeważającej mierze absorbowane przez nabłonek barwnikowy siatkówki (RPE – retinal pigment epithelium), melaninę naczyniówki oraz krew. Pochłonięta głównie przez melaninę w warstwie RPE energia światła lasera skierowanego na siatkówkę jest zamieniana w energię termiczną. W momencie gdy temperatura wzrasta do >65°C, białka komórkowe ulegają denaturacji i dochodzi do martwicy koagulacyjnej (takie uszkodzenie tkanki na skutek działania energii lasera określane jest mianem fotokoagulacji)5.
Właściwości lasera (długość fali, moc i czas trwania impaktu) są modyfikowane w zależności od rodzaju terapii siatkówki. Konwencjonalna fotokoagulacja laserowa siatkówki zazwyczaj wykorzystuje laser o fali ciągłej w zakresie zielonym, żółtym lub czerwonym o długości 514-532 nm (zielony), 577 nm (żółty) i 810 nm (czerwony) oraz czasie trwania impaktu 100-200 ms, a mocy 100-750 mW. Rozmiary ogniska są również zróżnicowane – w zależności od zastosowania jest to zakres 100-500 μm6. Istnieje kilka technik leczenia laserem o fali ciągłej, ale przede wszystkim stosuje się fotokoagulację panretinalną (PRP – panretinal photocoagulation) oraz laseroterapię ogniskową.
Widocznym rezultatem efektu działania lasera jest blizna na poziomie RPE. Jej powstanie wiąże się ze zniszczeniem fotoreceptorów w tym obszarze, niemniej z założenia wewnętrzne warstwy siatkówki nie powinny zostać uszkodzone4.
U podstaw zaburzeń naczyniowych siatkówki, w przypadku których zaleca się leczenie laserem, leżą przede wszystkim procesy związane ze stanem zapalnym i niedotlenieniem.
