Jakość soczewek kontaktowych a zdrowie narządu wzroku

dr Katarzyna Lewicka

Śląskie Centrum Leczenia Oczu w Żorach

Adres do korespondencji:

dr Katarzyna Lewicka

Śląskie Centrum Leczenia Oczu w Żorach

ul. Okrężna 11, 44-240 Żory

e-mail: katarzynka151730@gmail.com

  • Dzięki postępowi biotechnologii obecnie używane soczewki kontaktowe znalazły zastosowanie w każdej gałęzi okulistyki. Od wielu lat to popularna metoda korekcji wad refrakcji, a także materiał opatrunkowy w terapii erozji, po urazach, a nawet nośnik leków. Trwają badania nad kolejnymi zastosowaniami soczewek kontaktowych. Tematowi współczesnych soczewek kontaktowych został poświęcony niniejszy artykuł

W ostatnich latach nastąpił ogromny postęp w zakresie syntezy nowych materiałów do produkcji soczewek kontaktowych, umożliwiając dynamiczny rozwój kontaktologii. Obecnie to nie tylko metoda korekcji wad wzroku (nadwzroczność, krótkowzroczność i astygmatyzm), lecz także niezastąpiony materiał opatrunkowy (np. po urazach oka). Coraz częściej też można bezpiecznie i z zachowaniem komfortu stosować ten sposób korekcji wad refrakcji u osób z chorobami ogólnoustrojowymi (m.in. cukrzyca, choroby tarczycy), u których wcześniej było to utrudnione. Trwają badania nad kolejnym wykorzystaniem, np. soczewka kontaktowa jako nośnik leku albo zastosowanie najnowszych technologii w monitorowaniu wybranych parametrów narządu wzroku (ciśnienia wewnątrzgałkowego [IOP – intraocular pressure] czy stężenia glukozy u chorych z cukrzycą). Niezależnie jednak od powstawania nowych materiałów oraz rozwiązań produkcyjnych niezmienną kwestią pozostają warunki kwalifikacji do stosowania soczewek kontaktowych. Obejmują one wnikliwy wywiad, dokładne badanie okulistyczne oraz wielokierunkową edukację pacjenta w zakresie bezpiecznego użytkowania soczewek.

Od chwili wprowadzenia pierwszych soczewek kontaktowych cieszą się one rosnącą popularnością. Dzięki postępowi biotechnologii obecnie używane znalazły zastosowanie w każdej gałęzi okulistyki. Materiał wykorzystywany do produkcji soczewek musi spełniać bardzo rygorystyczne wymagania, a jednocześnie zapewniać komfort użytkowania oraz odporność na warunki atmosferyczne. Aktualne technologie ponadto pozwalają na syntetyzowanie kolejnych ulepszonych polimerów lub innych związków chemicznych.

Rozwój historyczny

Pierwsze opisy przyrządów optycznych odpowiadających soczewkom kontaktowym sięgają epoki renesansu i 1880 r. Natomiast najstarszą opisaną koncepcję dotyczącą so­czewek kontaktowych przypisuje się Leonardowi da Vinci (1508 r.). Pierwsze prototypy soczewek kontaktowych pokrywały twardówkę i wykonane były ze szkła. Dopiero w 1940 r. wprowadzono do użytku soczewki wykonane z polimetakrylanu metylu (PMMA), które cechowały się dobrymi parametrami optycznymi i trwałością, jednak powodowały znaczne niedotlenienie rogówki. Soczewki kontaktowe opracowane w drugiej połowie lat 60. XX w. i wykonane z elastomeru silikonowego miały dobrą przepuszczalność tlenu (mierzoną w Dk), ale z kolei słaba zwilżalność i wysokie ryzyko powstawania osadów nadal powodowały wiele po­wikłań.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Rodzaje soczewek kontaktowych

Soczewka kontaktowa stanowi barierę między okiem pacjenta a powietrzem, a w dodatku jako ciało obce wpływa na fizjologię oka. Dlatego decyzja o stosowaniu soczewek wymaga [...]

Właściwości fizyczne materiałów

Szeroki wybór materiałów pozwala na bardzo indywidualny dobór soczewki kontaktowej. W zależności od wieku, rodzaju pracy, stylu życia lub chorób towarzyszących można [...]

Materiały do produkcji soczewek kontaktowych

Idealny materiał do produkcji soczewek kontaktowych powinien być bezpieczny, obojętny, biokompatybilny, nietoksyczny, komfortowy dla oka, zapewniać 100% przepuszczalność światła oraz wyraźne, [...]

Pielęgnacja soczewek kontaktowych

Większość użytkowników soczewek kontaktowych po zdjęciu czyści je i przechowuje w odpowiednim pojemniku – i ponownie zakłada (np. następnego dnia). Zadaniem systemów pielęgnacyjnych jest [...]

Powikłania związane z noszeniem soczewek kontaktowych

Każda osoba nosząca soczewki kontaktowe musi być świadoma ryzyka powikłań związanych z ich stosowaniem. Czynniki ryzyka można podzielić na modyfikowalne (np. tryb [...]

Wskazania do noszenia soczewek kontaktowych

Ogromne zróżnicowanie soczewek kontaktowych, zarówno pod względem kształtu, wielkości, jak i parametrów fizykochemicznych, pozwala je stosować w coraz większym zakresie. Wskazania do zastosowania [...]

Przykłady zastosowania

Korekcja bezsoczewkowości u dzieci za pomocą soczewek kontaktowych pozwala na lepszą rehabilitację narządu wzroku oraz profilaktykę niedowidzenia, w przypadku gdy wszczepienie soczewki wewnątrzgałkowej [...]

Nowe perspektywy

Miękkie soczewki kontaktowe (hydrożele oraz silikonowo-hydrożelowe) mogą być również wykorzystywane jako nośniki leków. W pierwszych próbach zanurzano hydrożel w roztworach substancji leczniczych i aplikowano [...]

Soczewki w czasie pandemii

Ostatnie lata pokazały, że jakość soczewek kontaktowych ma znaczenie w czasie pandemii. Najbardziej bezpieczne pod względem epidemiologicznym są soczewki jednodniowe stosowane jednorazowo [...]

Podsumowanie

Soczewki kontaktowe to popularna oraz wygodna metoda korekcji wad refrakcji. Korzysta z niej coraz więcej osób z uwagi na zalety, takie jak poszerzenie [...]
Do góry