Funkcjonowanie psychomotoryczne osób dorosłych z niepełnosprawnością wzroku.
Część 2

dr Izabella Kucharczyk

Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie

Adres do korespondencji:

dr Izabella Kucharczyk

Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie

ul. Szczęśliwicka 40, 03-353 Warszawa

e-mail: ikucharczyk@aps.edu.pl

  • Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na rozwój psychomotoryczny dorosłych z niepełnosprawnością wzroku

Ograniczenia wzrokowe dorosłych z niepełnosprawnością wzroku powodują, że ich funkcjonowanie poznawcze i motoryczne ulega osłabieniu. Lęk przed upadkiem i niski poziom aktywności fizycznej powodują, że nie mają oni motywacji do działania, a liczba aktywności poznawczych ulega osłabieniu – myślenie przestaje być tak elastyczne jak we wcześniejszych etapach życia, pojawiają się trudności z rozumieniem słowa pisanego i mówionego, a także z koncentracją. Występujące procesy neurodegeneracyjne układu nerwowego potęgują poczucie wyobcowania, zagrożenia i obniżają nastrój z powodu niepewności. Brak możliwości samodzielnego wykonywania czynności nie sprzyja poczuciu niezależności i bycia samowystarczalnym.

Zmiany w widzeniu są naturalną częścią procesu starzenia się. Istnieją jednak choroby, takie jak zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD – age-related macular degeneration), retinopatia cukrzycowa (DR – diabetic retinopathy), które nieleczone prowadzą do niedowidzenia. W ich wyniku następuje pogorszenie funkcji wzrokowych przyczyniających się do zmiany jakości wykonywanych czynności, które nie zawsze da się leczyć za pomocą szkieł korekcyjnych ani interwencji chirurgicznych.

World Health Organization (WHO) szacuje, że na świecie żyje mniej więcej 2,2 mld osób z różnymi zaburzeniami wzroku. Należy jednak pamiętać, że u blisko miliarda można jednak zapobiec trudnościom wzrokowym, podejmując odpowiednio wcześnie działania profilaktyczne. Niemniej przewidywania naukowców są mało optymistyczne (więcej na: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/blindness-and-visual-impairment). Ponieważ społeczeństwa się starzeją, liczba osób z niepełnosprawnością wzroku zostanie najprawdopodobniej podwojona w ciągu najbliższych 30 lat. Bourne i wsp. na podstawie danych z metaanalizy przewidują, że liczba niewidomych w 2050 r. osiągnie 61 mln, a >800 mln będzie słabowidzących1. Dlatego też, uwzględniając zmiany demograficzne i rosnącą długość życia, osoby >60 r.ż. są i będą głównymi pacjentami lekarzy okulistów, którzy oceniając ich funkcjonowanie wzrokowe, powinni wziąć pod uwagę wiele różnych aspektów wpływających na jakość życia (QoL – quality of life).

Osłabienie funkcjonowania wzrokowego może prowadzić do wielu negatywnych konsekwencji zdrowotnych. Wraz z wiekiem praca receptora ulega obniżeniu, co negatywnie przekłada się na każdą ze sfer: fizyczną, psychiczną oraz poznawczą. Większość osób w ...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Ograniczenie aktywności fizycznej dorosłych z niepełnosprawnością wzroku

Brak aktywności fizycznej, zarówno sportowej, jak i rekreacyjnej, to jeden z największych problemów starzejących się społeczeństw i głównych czynników obniżających QoL, a także wskaźnik śmiertelności [...]

Poznawcze konsekwencje u osób z niepełnosprawnością wzroku

Wolniejsza praca funkcji percepcyjno-motorycznych oraz procesów poznawczych następuje mniej więcej od początku okresu późnej dorosłości, czyli ok. 60-70 r.ż. Jest to [...]

Funkcjonowanie psychomotoryczne a obniżone funkcjonowanie emocjonalne u dorosłych z niepełnosprawnością wzroku

Nabyta niepełnosprawność wzroku ma duży wpływ na zdrowie psychiczne i samopoczucie, niejednokrotnie prowadzi do obniżenia statusu socjoekonomicznego, ponieważ ogranicza wydajność i elastyczność, a także [...]

Podsumowanie

Funkcjonowanie psychomotoryczne dotyczy związku między procesami poznawczymi a ruchem. Wpływa także na emocje i motywacje, po części decyduje o autonomii i niezależności oraz wpływa na [...]
Do góry