Wrodzone i nabyte podwichnięcie soczewki u dzieci ‒ diagnostyka i metody leczenia

dr n. med. Dorota Barchanowska1,2

dr hab. n. med. Erita Filipek3

1Gen-Optic Specjalistyczne Centrum Lekarskie

2Instytut Matki i Dziecka w Warszawie

3Klinika Okulistyki Dziecięcej, Wydział Nauk Medycznych w Katowicach, Śląski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji:

dr n. med. Dorota Barchanowska

Gen-Optic Specjalistyczne Centrum Lekarskie

ul. Angorska 27, 03-913 Warszawa

e-mail: dbarchanowska@gmail.com

  • Opis wad soczewki predysponujących do jej podwichnięcia bądź zwichnięcia
  • Szczegółowe omówienie metod diagnostyki i leczenia podwichnięcia soczewki, a także powikłań związanych z samą wadą i jej terapią

Miarą efektywności leczenia przemieszczonej soczewki jest uzyskanie jak najlepszego widzenia operowanym okiem. W przypadku wrodzonego podwichnięcia soczewki dzieci rodzą się w większości przypadków z soczewką ustawioną jeszcze prawidłowo. Do przemieszczenia soczewki dochodzi w późniejszym okresie wzrostu, kiedy przynajmniej częściowo są rozwinięte widzenie obuoczne i fiksacja dołeczkowa. Im później więzadełka soczewki ulegną zerwaniu bądź wydłużeniu, tym dziecko ma większą szansę na prawidłowy rozwój widzenia. Bardzo ważnym aspektem jest włączenie rehabilitacji wzrokowej zaraz po operacji w postaci korekcji bezsoczewkowości i terapii okluzyjnej w wybranych przypadkach.

Wady soczewki

Soczewka odgrywa jedną z podstawowych ról w prawidłowym funkcjonowaniu układu optycznego oka, stanowi jeden z ważniejszych elementów na drodze promieni świetlnych biegnących do siatkówki oka ludzkiego. Jej przezierność i prawidłowe osadzenie to gwarancja dobrego widzenia. Schorzenia soczewki są najczęstszą przyczyną pogorszenia ostrości wzroku u dorosłych. U dzieci zmiany w soczewce występują rzadziej, ale powodują znacznie większe zaburzenia refrakcji niż u dorosłych. Problematyczny jest również wybór sposobu leczenia schorzeń soczewki u dzieci, ponieważ brakuje jednoznacznych wskazań do operacji, konieczne jest dokonanie wyboru najwłaściwszej spośród różnych technik operacyjnych. Ponadto zachodzi obawa, że dojdzie do nasilenia niedowidzenia i zaburzeń widzenia obuocznego. Po operacji usunięcia soczewki u dzieci konieczne jest także wdrożenie długotrwałej, wieloletniej rehabilitacji wzrokowej1,2.

Zmiany soczewkowe, które możemy zaobserwować u dzieci, dzielimy na anomalie rozwojowe, zaćmę wrodzoną oraz przemieszczenie soczewki.

Anomalie rozwojowe soczewki to:

  • wrodzony brak soczewki (aphakia congenita)
  • ubytek soczewki (coloboma lentis)
  • soczewka mała kulista (microspherophakia)
  • stożek i garb kulisty soczewki (lenticonus, lentiglobus).

Wrodzony brak soczewki wiąże się najczęściej z małooczem. Wrodzony ubytek soczewki może występować w postaci pierwotnej lub wtórnej. Postać pierwotna dotyczy samej wady soczewki, występuje wtedy klinowaty ubytek soczewki. Forma wtórna pojawia się wówczas, gdy oprócz klinowego ubytku soczewki istnieje również ubytek ciała rzęskowego lub obwódki rzęskowej. Ubytek soczewki występuje najczęściej w jej dolnej części.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Metody diagnostyki

Bardzo ważnym i dokładnym badaniem wykorzystywanym do oceny stopnia podwichnięcia soczewki jest badanie ultrabiomikroskopii (UBM – ultrasound biomicroscopy). Pozwala ono ocenić stopień [...]

Leczenie

Leczenie dzieci z podwichniętymi soczewkami jest wyłącznie operacyjne.

Podsumowanie

Obecnie możemy zaproponować pacjentom z podwichnięciem soczewki – wrodzonym lub nabytym – wiele metod chirurgii okulistycznej. Po przeanalizowaniu licznych doniesień naukowych można [...]
Do góry