Kiedy należy się zdecydować na profilaktyczną mastektomię?

Nie ma bezwzględnych wskazań. Postępowanie takie można rozważyć u nosicielek mutacji genów BRCA1 i BRCA2, w przypadku silnego wywiadu nowotworowego w rodzinie, wystąpienia podejrzanych zmian morfologicznych w piersi lub niejednoznacznych wyników badań obrazowych, np. obecność niecharakterystycznych zmian w mammografii. Należy podkreślić, że profilaktyczna amputacja nie daje całkowitej ochrony przed zachorowaniem na raka piersi. Decyzję taką pacjentka musi podjąć świadomie po wnikliwej rozmowie z lekarzem prowadzącym, psychologiem oraz rodziną.

Jak się diagnozuje raka piersi? Jak określa się zaawansowanie? Diagnostyka wstępna w kierunku raka piersi powinna obejmować:

• wywiad, w trakcie którego uzyskuje się informacje na temat zmian i dolegliwości w obrębie piersi, czynników ryzyka rozwoju raka piersi, występowania nowotworów w rodzinie oraz innych chorób przewlekłych,
• badanie fizykalne obu piersi oraz okolicznych węzłów chłonnych (pachowych, nad- oraz podobojczykowych),
• mammografię profilaktyczną lub USG piersi,
• badanie ginekologiczne,
• badanie mikroskopowe przy stwierdzeniu guza piersi.

W przypadku wykrycia raka w badaniu mikroskopowym należy poszerzyć diagnostykę o badania obrazowe: RTG klatki piersiowej, tomografię komputerową klatki piersiowej i jamy brzusznej, scyntygrafię kości lub PET-CT.

Kiedy konieczna jest biopsja i na czym polega?

Wykonanie biopsji jest uzasadnione w przypadku wykrycia w badaniu mammograficznym zmian, które budzą podejrzenie raka. Wyróżniamy:

• biopsję aspiracyjną cienkoigłową celowaną (BACC), która polega na pobraniu próbki komórek za pomocą cienkiej igły wprowadzonej do tkanki pod kontrolą USG – w ten sposób uzyskuje się materiał do badania cytologicznego;
• biopsję gruboigłową, która polega na wprowadzeniu specjalnej grubej igły bioptycznej do piersi i pobraniu wycinka, dzięki czemu uzyskuje się fragment tkanki do badania histopatologicznego;
• biopsję mammotomiczną, w trakcie której specjalna igła biopsyjna mammotomiczna pozwala na pobranie wycinków do badania mikroskopowego;
• biopsję chirurgiczną, która polega na chirurgicznym pobraniu materiału do dalszych badań.

Na czym polega leczenie?

Podstawową część leczenia raka piersi stanowi operacja. Może ona polegać na całkowitym usunięciu piersi (amputacja) lub tylko jej części (zabieg oszczędzający). W obrębie węzłów chłonnych może być konieczne usunięcie całej grupy węzłów chłonnych (limfadenektomia pachowa) lub jedynie węzła wartowniczego.

Kolejną metodą leczenia jest radioterapia, która jest stosowana we wszystkich stopniach zaawansowania choroby.

Leczenie systemowe stosuje się jako leczenie przedoperacyjnie – tzw. chemioterapia indukcyjna, która ma na celu zmniejszenie wielkości guza i umożliwienie jego usunięcia oraz leczenie pooperacyjne – tzw. terapia uzupełniająca, która ma za zadanie zniszczenie mikroprzerzutów. Do uzupełniających metod leczenia zaliczamy chemioterapię, hormonoterapię oraz leczenie ukierunkowane molekularnie.

Jakie jest rokowanie?

Rokowanie zależy od stopnia zaawansowania w chwili rozpoznania choroby i typu histologicznego nowotworu. Zazwyczaj wystąpienie raka piersi w młodym wieku (poniżej 35. r.ż.) cechuje się większą agresywnością i większym ryzykiem nawrotu. W przypadku nowotworów wykrytych we wczesnym stopniu zaawansowania (stopień I) pięć lat przeżywa 95 proc. chorych. Natomiast w stopniu najbardziej zaawansowanym (stopień IV) odsetek ten wynosi ok. 20 proc.

Kiedy konieczna jest amputacja piersi?

U wszystkich chorych, u których nie stwierdza się przeciwwskazań, zalecane jest leczenie oszczędzające pierś. Wśród przeciwwskazań do leczenia oszczędzającego należy wymienić:

• raka wieloogniskowego,
• przebytą wcześniej radioterapię piersi,
• brak możliwości całkowitego usunięcia guza,
• rozległe zwapnienia w mammografii,
• brak możliwości uzyskania odpowiedniego efektu estetycznego,
• brak zgody chorej.

Czy zawsze możliwa jest rekonstrukcja utraconej piersi?

Zabieg rekonstrukcji piersi nie zawsze jest konieczny i nie zawsze jest możliwy. Wykonuje się go u kobiet, u których po amputacji piersi lub częściowym usunięciu piersi efekt estetyczny był niezadowalający. Zabiegi plastyczne piersi mają na celu odtworzenie anatomii oraz funkcji uszkodzonych narządów w stopniu zbliżonym do prawidłowego. Nie zawsze piersi po leczeniu wyglądają tak samo.