Aktualne poglądy
Rola komórek macierzystych w nowotworach ginekologicznych
Prof. dr hab. med. Janina Markowska1
Prof. dr hab. med. Anna Markowska2
Badania eksperymentalne i kliniczne dowodzą, że jedną z przyczyn niepowodzeń w terapii nowotworów złośliwych jest istnienie komórek macierzystych raka – CSCs (cancer stem cells), które występują w guzach zarówno litych, jak i hematologicznych.[1,2,3,4] CSCs są niezróżnicowane i mogą inicjować proces nowotworowy, posiadając zdolność przekształcania się we wszystkie typy komórek nowotworowych.[2,5]
Komórki macierzyste raka po raz pierwszy zostały wyizolowane z przeszczepu ludzkiej ostrej białaczki szpikowej u myszy ze złożonymi niedoborami immunologicznymi.[6]
CSCs to mała subpopulacja komórek w często heterogennym guzie, stanowiąca ok. 2-5 proc. jego masy, będąca przyczyną chemio- i radiooporności, nawrotu raka i tworzenia przerzutów.[7,8,9,10]
CSCs posiadają wyjątkowe właściwości, do których należą[2,5,11,12,13,14]:
- zdolność do samoodnowy i różnicowania się,
- asymetryczne podziały komórkowe,
- przebywanie w stanie nieaktywnym (faza G0/G1) jako dormant cells,
- zdolność do naprawy DNA,
- nadekspresja białek transporterów przezbłonowych ABC (ATP – binding cassette family), do których należą:
- glikoproteina P (Pgp),
- białko oporności wielolekowej MRP1 (multidrug resistance protein 1),
- białko oporności w raku piersi BCRP (breast cancer resistance protein).
