„Czujność onkologiczna” to hasło powtarzane i odmieniane na wszystkie sposoby. Będzie ono naszym motywem przewodnim. To na lekarzu podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) spoczywa obowiązek przeprowadzenia wywiadu i diagnostyki, aby wyodrębnić tych pacjentów, którzy powinni mieć czerwoną lub żółtą opaskę. To oni są najważniejsi we współpracy z onkologami i tę drogę – z gabinetu POZ do onkologa – będziemy im ułatwiać.

Teoretycznie wszyscy zgadzamy się ze stwierdzeniem, że badania skriningowe powinny być fundamentem efektywnej opieki zdrowotnej. Co więcej, są one szczególnym i ustawowym obowiązkiem POZ. W praktyce jednak nie zawsze go wypełniamy. Spróbujmy więc znaleźć odpowiedź na pytanie, co tak naprawdę nam przeszkadza i jak skutecznie pokonać przeszkody i trudności.

Generalnie w każdej próbie spowodowania, aby procesy były bardziej efektywne, należy uwzględnić perspektywę pacjenta i jego problem, poprzez analizę wąskich gardeł, miejsc turbulencji procesowej oraz skrajnej nieoptymalności i innych suboptymalności procesowych. Konieczne jest też rozpatrywanie łańcuchów procesowych jako zdarzeń detalicznych (zdarzenia jednostkowe człowiek–człowiek) i zdarzeń hurtowych (zdarzenia populacyjne).

Przeszkody, kluczowe czynniki powodzenia i proste metody ich pokonania

1. Trzeba chcieć – decyduje motywacja wewnętrzna.

Trzeba sobie postanowić i być konsekwentnym we wdrożeniu nowego stylu pracy. Czasem pomaga konkretny stymulator – akcelerator, np. zachorowanie na nowotwór skriningozależny bliskiej osoby lub kogoś z otoczenia.

Dotychczas środowiska POZ (lekarze, pielęgniarki, położne) nawoływały do wykonywania badań profilaktycznych, jednak w życiu codziennym to zadanie było marginalizowane. Nikt nie analizował osobistego wkładu każdego pracownika lub działu danego zespołu bądź podmiotu leczniczego w ogólne uczestnictwo wyrażone liczbą wykonywanych badań profilaktycznych w danej jednostce, na danym obszarze czy w populacji całego kraju.

Sprawy do rozważenia: Warto pojechać jako wolontariusz do szpitala onkologicznego, porozmawiać z pacjentami chorymi na nowotwory skriningozależne, z kolegą lekarzem lub pielęgniarką onkologiczną, pojechać na ciekawe szkolenie, rekomendowane środowiskowo. Przeanalizować dokumentację pacjentki zmarłej na nowotwór skriningozależny będącej pod naszą wieloletnią opieką. Ile razy zgłaszała się z objawami, jakimi, czy opieka była prowadzona prawidłowo? Kiedy wysłaliśmy ją na badania skriningowe, diagnostyczne lub konsultacje specjalistyczne?