ŚWIĄTECZNA DARMOWA DOSTAWA od 20 grudnia do 8 stycznia! Zamówienia złożone w tym okresie wyślemy od 2 stycznia 2025. Sprawdź >
Temat numeru
Ogólne zasady postępowania w chorobach nowotworowych u kobiet w czasie ciąży
lek. Katarzyna Sachadel
dr hab. n. med. Tadeusz Issat, prof. IMiD
- Rozpoznanie i najczęściej diagnozowane nowotwory u ciężarnych
- Metody leczenia chorób nowotworowych w ciąży w poszczególnych trymestrach z uwzględnieniem ryzyka zdarzeń niepożądanych (leczenie chirurgiczne, chemioterapia, hormonoterapia, leczenie biologiczne, w tym przeciwciała monoklonalne, inhibitory kinaz tyrozynowych, leki immunomodulujące), a także leczenie uzupełniające, stosowanie leków przeciwwymiotnych i przeciwzakrzepowych
Nowotwory w okresie ciąży występują z częstością ok. 1:1000 przypadków ciąż. Najczęściej spotyka się nowotwory piersi, szyjki macicy, chłoniaki, czerniaka i białaczkę. Częstość ich występowania w populacji kobiet ciężarnych wzrasta ze względu na późniejszy wiek zachodzenia w ciążę oraz globalną zwiększoną zachorowalność na nowotwory złośliwe. Postawienie diagnozy choroby nowotworowej jest trudniejsze niż w populacji ogólnej. Niektóre objawy mogą być podobne do tych występujących fizjologicznie w ciąży (np. zmęczenie, nudności, wymioty, bóle brzucha, zmiany wyglądu i budowy piersi, zmiany liczby białych krwinek, stężenia hemoglobiny). Badanie przedmiotowe jest utrudnione przez obecność macicy ciężarnej, zmiany doczesnowe szyjki macicy oraz fizjologiczne zmiany w budowie gruczołów piersiowych. Pojawiają się dodatkowe ograniczenia diagnostyczne wynikające z wykonywania badań obrazowych u ciężarnych, a także z obaw pacjentek przed poszerzaniem zakresu badań w trosce o bezpieczeństwo płodu1,2. Możliwości terapii nowotworów w ciąży są ograniczone. Główne obawy dotyczą bezpieczeństwa płodu i oczekiwanego długotrwałego dobrego stanu zdrowia noworodka. Leczenie chirurgiczne wiąże się z niskim odsetkiem powikłań położniczych i może być stosowane w każdym trymestrze ciąży3. Chemioterapia jest najczęściej z powodzeniem stosowana w II i III trymestrze ciąży. Leczenie w tym okresie nie powoduje malformacji u płodu, może się jednak wiązać z niekorzystnymi wynikami neonatologicznymi. Leki cytotoksyczne stosowane w I trymestrze zwiększają ryzyko powstawania wad wrodzonych, obumarcia wewnątrzmacicznego, uszkodzenia funkcji narządów i spontanicznych poronień i w tym okresie ciąży nie powinny być podawane. Terapia hormonalna w ciąży jest przeciwwskazana, a radioterapia powinna być odłożona w czasie i zastosowana po zakończeniu ciąży.
Rozpoznanie choroby nowotworowej u ciężarnej jest trudniejsze w stosunku do populacji kobiet nieciężarnych. Opóźnienie diagnozy wynosi nawet kilka miesięcy, co przekłada się niejednokrotnie na wyższy stopień zaawansowania choroby na etapie postawi...
