Temat numeru
Jak postępować z rakiem jelita grubego w populacji chorych w podeszłym wieku?
dr hab. n. med. Jakub Kenig, prof. UJ
- Problem postępowania z rakiem jelita grubego (RJG) w populacji osób starszych jest bardzo aktualny, a z czasem będzie zyskiwał na znaczeniu. Niezbędne do prawidłowego leczenia chorych w podeszłym wieku są pogłębiona diagnostyka przedoperacyjna, zindywidualizowany dobór techniki operacyjnej i dostosowana opieka pooperacyjna
Postęp w medycynie i innych dziedzinach życia spowodował, że w ciągu kilku ostatnich dziesięcioleci liczba osób, które ukończyły 80 lat, zwiększyła się o 70% – i trend ten się utrzymuje. W ciągu najbliższych dwóch dekad w Polsce będzie >3 mln ludzi po 80 r.ż., a wśród nich 500 000 będą stanowili 90-latkowie1.
Trzecim najczęściej występującym nowotworem na świecie jest rak jelita grubego – zapadalność na niego wciąż wzrasta. Pięćdziesiąt procent nowych rozpoznań dotyczy pacjentów w wieku >70 r.ż., a 25% to chorzy >80 r.ż.2,3 Nowotwór ten zajmuje obecnie 4 miejsce pod względem śmiertelności. Szacuje się, że do 2035 r. nastąpi dalszy wzrost zgonów, odpowiednio o 60% w przypadku raka okrężnicy oraz o 71% w przypadku raka odbytnicy (związane ze starzeniem się społeczeństwa)4. Dlatego problem postępowania z RJG w populacji osób starszych jest bardzo aktualny, a z czasem będzie zyskiwał na znaczeniu.
Ocena przedoperacyjna i decyzje dotyczące leczenia
Głównym problemem w odpowiednim leczeniu osób starszych z RJG jest brak dobrych dowodów naukowych – seniorzy nadal nie są wystarczająco często włączani do badań. W 2019 r. Abbasi i wsp. wykazali, że odsetek starszych pacjentów w badaniach klinicznych wynosi odpowiednio <25% (w wieku 65-74 lata) oraz <10% (w wieku ≥75 lat)5. Z kolei Schiphorst i wsp., analizując udział seniorów w operacjach laparoskopowych RJG, wykazali, że mediana wieku wynosiła <65 lat w 86% badań, a w 44% badań wykluczała osoby starsze6. Należy zatem sądzić, że wytyczne dotyczące leczenia seniorów nadal opierają się na ekstrapolacji dowodów uzyskanych z badań obejmujących chorych z młodszych grup wiekowych lub pacjentów starszych, którzy byli całkowicie zdrowi. Do tego seniorzy często są dyskwalifikowani do radykalnej operacji tylko z uwagi na wiek kalendarzowy lub niewłaściwie ocenione choroby współistniejące. Z kolei z nierozpoznanym głębokim zespołem kruchości otrzymują pełne leczenie jak w grupach młodszych7.
Populacja osób >70 r.ż. jest bardzo zróżnicowana pod względem chorób towarzyszących, sprawności fizycznej, funkcji kognitywnych oraz możliwości wsparcia społecznego. Sam wiek kalendarzowy i obecnie rutynowo stosowana ocena przedoperacyjna nie są d...
