Urologia onkologiczna
Obraz kliniczny i leczenie pacjenta z przerzutami raka jądra
Krzysztof Kowalik1
lek. Katarzyna Hetman2
prof. dr hab. n. med. Andrzej Modrzejewski1
- W niniejszym artykule przedstawiono najczęstszą lokalizację przerzutów z nowotworów jądra. Autorzy prezentują objawy choroby przerzutowej w raku jądra wg najnowszych wytycznych towarzystw onkologicznych (z 2022 r.) i urologicznych (z 2023 r.) oraz dokonują przeglądu piśmiennictwa światowego pod kątem sposobów leczenia pacjentów w stadium rozsiewu z raka jądra
Rak jądra u mężczyzn w wieku 15-34 lata jest najczęstszym nowotworem złośliwym i stanowi 1-3% wszystkich nowotworów. Aktualnie wyleczalność sięga 95%, natomiast odsetek ten spada o 15% w przypadku chorych, u których występują przerzuty. Niestety, mimo znakomitych wyników leczenia pierwszej linii i ratunkowej chemioterapii (CTH – chemotherapy) skojarzonej przerzutowy rak jądra pozostaje nadal nieuleczalny u blisko 10% pacjentów1.
Rak jądra szerzy się drogą układu limfatycznego do zaotrzewnowych węzłów chłonnych i drogą krwiopochodną2. Przerzuty odległe zwykle występują w płucach, wątrobie, kościach i mózgu3. Zarodkowe guzy jądra (TGCT – testicular germ cell tumors) z przerzutami wykazują wysoką wrażliwość na chemio- i radioterapię (RTH – radiotherapy), co sprawia, że proces leczenia tej postaci bywa skuteczny i prowadzi do wyleczenia2.
Obraz kliniczny pacjenta z przerzutami do płuc
Płuca są najczęstszą lokalizacją przerzutów zarodkowych guzów jądra. Chorzy z tymi przerzutami zgłaszają się zwykle do lekarza z ogólnym osłabieniem, męczliwością, dusznością, kaszlem (czasem z odksztuszaniem białej wydzieliny). Mogą się skarżyć również na ból jednej połowy klatki piersiowej. Zwykle w badaniu przedmiotowym można stwierdzić powiększone nadobojczykowe węzły chłonne oraz osłuchowo świsty nad polami płucnymi.
Niektórym przerzutom do płuc towarzyszy płyn wysiękowy w jamie opłucnej widoczny na zdjęciu rentgenowskim (RTG) klatki piersiowej, w badaniu fizykalnym zaś obserwuje się zniesienie szmeru pęcherzykowego po jednej stronie klatki piersiowej4.
Obraz kliniczny pacjenta z przerzutami do kości
Występowanie przerzutów do kości przy raku jądra jest dość rzadkie. Rzeczywista ich częstość nie jest bliżej znana. W literaturze światowej podaje się, że częstość występowania przerzutów do kości w TGCT dotyczy 1-9% chorych i zwykle nie są to przerzuty izolowane jedynie do kości5,6. Istnieją pojedyncze doniesienia przypadków z przerzutami odległymi do kości w chwili rozpoznania zarodkowego guza jądra. Literatura podaje, że izolowane przerzuty do kości dotyczą głównie lokalizacji w czaszce i miednicy7-9. Nie ma natomiast doniesień o późnych nawrotach raka jądra w tych miejscach. Brakuje zatem informacji na temat charakterystyki pacjentów z przerzutami do kości w TGCT10,11.
