Pacjent w trakcie leczenia onkologicznego
Leczenie dorosłych pacjentów z chłoniakiem Hodgkina w zależności od stadium zaawansowania choroby
lek. Anna Gruszczyńska1
lek. Katarzyna Hetman2
lek. Krzysztof Kowalik3
prof. dr hab. n. med. Andrzej Modrzejewski3
- Chłoniak Hodgkina (HL – Hodgkin’s lymphoma) jest nowotworem układu chłonnego. Najczęściej objawia się bezbolesnym powiększeniem węzłów chłonnych. Ostateczne rozpoznanie ustala się na podstawie badania histopatologicznego węzła chłonnego lub nacieczonej nowotworowo tkanki. Wybór metody i schematu leczenia zależą od zaawansowania choroby oraz indywidualnych cech pacjenta – możliwości przedstawia niniejszy artykuł
Chłoniak Hodgkina stanowi 10% wszystkich nowo zdiagnozowanych chłoniaków1. Występuje z częstością 3 zachorowań/100 000 przypadków w ciągu roku. Charakteryzuje się dwoma szczytami zachorowań: pierwszym w wieku 20-30 lat i drugim po 55 r.ż.2 W przebiegu choroby występują objawy ogólne, takie jak:
- powiększenie węzłów chłonnych
- osłabienie
- zmęczenie
- gorączka
- dreszcze
- nocne poty
- niezamierzona utrata masy ciała (m.c.) >10%.
Powyższe symptomy występują u 30% pacjentów z HL. Najczęstszym, z którym się zgłaszają, jest bezbolesne powiększenie węzłów chłonnych, głównie szyjnych, nadobojczykowych i pachowych. Możliwe jest również powiększenie węzłów pachwinowych i zaotrzewnowych3. Wśród innych objawów – wynikających z zajęcia węzłów chłonnych powyżej przepony – są: duszność, kaszel oraz trudności w oddychaniu spowodowane zespołem żyły głównej górnej lub uciskiem powiększonych węzłów na drogi oddechowe. Powiększenie węzłów pachwinowych i zaotrzewnowych może się objawiać uczuciem dyskomfortu w obrębie jamy brzusznej (wzdęcia, zaparcia), niedrożnością przewodu pokarmowego oraz zaburzeniami mikcji4. Ostateczne rozpoznanie stawiane jest na podstawie badania histopatologicznego pobranego węzła chłonnego lub zajętej przez proces nowotworowy tkanki.
Patognomoniczną cechą chłoniaka Hodgkina jest obecność komórek Reed-Sternberga (duże komórki z wieloma jądrami lub jednym dwupłatowym jądrem komórkowym oraz z wyraźnym jąderkiem)5. Aby określić typ histologiczny HL, przeprowadza się badanie immunofenotypowe komórek nowotworowych. Najczęściej występuje postać klasyczna stanowiąca 95% przypadków, pozostałe 5% stanowi typ guzkowy z przewagą limfocytów (NLPHL – nodular lymphocyte predominant Hodgkin’s lymphoma). W obrębie postaci klasycznej wyróżnia się 4 podtypy:
- stwardnienie guzkowe
- mieszany
- z zanikiem limfocytów
- bogaty w limfocyty.
Tkankę węzłową stanowią m.in. migdałki, pierścień Waldeyera oraz śledziona. Do narządów pozawęzłowych zalicza się: płuca, wątrobę, szpik kostny i kości. Klasyfikację chłoniaków pierwotnie węzłowych wg stopnia zaawansowania przedstawia tabela 16. K...
