Pytania do specjalisty

Alergologia

Dr n. med. Anna Zawadzka-Krajewska

Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego WUM

1. Jakie są kryteria rozpoznawania astmy u małych dzieci?

U dzieci powyżej 5 roku życia, które potrafią współpracować podczas badania spirometrycznego, podstawowym kryterium rozpoznania astmy są badania czynnościowe płuc, do których należą:

• badanie spirometryczne

• odwracalność obturacji oskrzeli po podaniu krótko działającego β2-mimetyku

• test nieswoistej prowokacji oskrzeli

Prawidłowy wynik badania spirometrycznego nie wyklucza astmy. W teście odwracalności obturacji oskrzeli po podaniu krótko działającego β2-mimetyku zwiększenie natężonej pierwszosekundowej objętości wydechowej (forced expiratory volume infirst second, FEV1) ≥12% i 200 ml w stosunku do wartości wyjściowej przemawia za rozpoznaniem astmy. Test nieswoistej prowokacji oskrzeli umożliwia ocenę nadreaktywności oskrzeli po prowokacji czynnikiem chemicznym, fizycznym lub wysiłkiem. Spadek FEV1 o 20% w stosunku do wartości wyjściowej po prowokacji czynnikiem fizycznym i/lub chemicznym i o ponad 10% po prowokacji wysiłkiem przemawia za rozpoznaniem astmy.

U dzieci poniżej 5 roku życia, które nie potrafią współpracować podczas badania spirometrycznego, jak dotychczas, nie ma badania, które pozwoliłoby jednoznacznie rozpoznać astmę. U tych dzieci rozpoznanie astmy oparte jest na danych z wywiadu; badaniu przedmiotowym ze zwróceniem szczególnej uwagi na współistnienie innych cech atopii; ocenie odpowiedzi na leczenie przeciwastmatyczne; wykluczeniu, w ramach diagnostyki różnicowej, innych przyczyn obturacji.

Nawracające epizody świszczącego oddechu, napadowego suchego kaszlu, szczególnie po szybkich zmianach temperatury otoczenia lub wysiłku fizycznym, napady duszności, nasilenie objawów w godzinach nocnych i porannych, mogą sugerować astmę wczesnodziecięcą. Współistnienie innych chorób atopowych u dziecka, takich jak alergia pokarmowa, atopowe zapalenie skóry i/lub alergiczny nieżyt nosa, astma i/lub choroby atopowe w wywiadzie rodzinnym, dodatkowo pozwalają na rozpoznanie astmy.

W rozpoznaniu pomaga również ocena odpowiedzi na leczenie przeciwastmatyczne, tzw. próba terapeutyczna polegająca na stałym leczeniu przez kolejne 8-12 tygodni wziewnym glikokortykosteroidem i podawanym doraźnie w tym samym czasie krótko działającym β2-mimetykiem. Uzyskana poprawa kliniczna umożliwia rozpoznanie astmy, w pełni jednak wiarygodna jest wówczas, gdy po odstawieniu leków stan kliniczny się pogarsza.

Ponieważ objawy astmy u małych dzieci nie są patognomoniczne, a świszczący oddech i suchy napadowy kaszel mogą występować również w wielu innych chorobach przebiegających z obturacją oskrzeli, w diagnostyce astmy wskazana jest eliminacja innych pr...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

2. Pediatra stwierdza objawy kliniczne sugerujące astmę. Wyniki testów skórnych w kierunku alergii u dziecka są ujemne. Alergolog nie rozpoznaje astmy. Czy można w takim wypadku wypisywać recepty na refundowane leki wziewne w celu leczenia astmy?

W poprzednim pytaniu udzieliłam odpowiedzi na temat diagnostyki astmy. Na pewno nie można rozpoznawać astmy na podstawie testów skórnych i oceny swoistych IgE. [...]

3. Czy u dzieci lepiej podawać leki wziewne przez tubę, czy przez nebulizator? Jaka jest optymalna technika podawania leków przez tubę?

Skuteczność podawania leków wziewnych przez tubę (inaczej przystawkę objętościową) i nebulizacji jest porównywalna. Preferowaną formą podawania leków wziewnych u dzieci poniżej 4 roku [...]

4. Jaki nebulizator jest lepszy: ultradźwiękowy czy pneumatyczny?

Każdy rodzaj nebulizatora ma swoje zalety i wady. Przez nebulizator ultradźwiękowy nie powinny być podawane antybiotyki, glikokortykosteroidy, dornaza α. Za pomocą tego [...]

5. Czy można podawać jednocześnie różne leki w nebulizatorze?

Nie powinno się podawać dwóch lub większej liczby leków jednocześnie przez nebulizator. Zmienia się wówczas gęstość zawiesin i roztworów, co prowadzi do [...]

6. Czy u niemowląt można rozpoznać alergiczny nieżyt nosa? Jeżeli tak, to jak należy leczyć w tym wieku?

Alergiczny nieżyt nosa (ANN) jest zespołem objawów klinicznych będących następstwem IgE-zależnej reakcji zapalnej toczącej się w obrębie błony śluzowej i podśluzowej nosa. W ostatnich [...]

7. Kiedy naczyniowy nieżyt nosa u noworodka należy potraktować jako objaw alergii, jeśli nie ma charakterystycznych zmian skórnych?

Naczyniowy nieżyt nosa jest zupełnie inną jednostką chorobową niż alergiczny nieżyt nosa. U noworodków nie występują objawy alergii ze strony błony śluzowej [...]

8. Jak należy leczyć alergiczny nieżyt nosa u dzieci?

Leczenie alergicznego nieżytu nosa (ANN) zależy od czasu trwania objawów klinicznych i stopnia ich nasilenia. Wyróżnia się:

9. Jak prawidłowo podawać leki do nosa w nieżytach nosa?

Od prawidłowego podania leku zależy nie tylko rezultat terapeutyczny, ale również słabsze działanie niepożądane leku. Glikokortykosteroidy podawane na błonę śluzową nosa [...]

10. Jak długo można bezpiecznie stosować u dzieci glikokortykosteroidy donosowo? Jakie są działania niepożądane dłuższego stosowania tych leków u dzieci?

Glikokortykosteroidy podawane na błonę śluzową nosa wpływają na zapalenie toczące się w błonie śluzowej i podśluzowej. Prowadzą do zahamowania wczesnej i, przede wszystkim, [...]
Do góry