Wstęp

Zawroty głowy są subiektywnym objawem podmiotowym, którego precyzyjne określenie zwykle przysparza pacjentowi znacznych trudności. Wynika to z konieczności uogólnienia odczuć i sytuacji, które pozwalają opisać dolegliwości. W piśmiennictwie i podręcznikach zawrót głowy jest różnie definiowany, a mnogość opisów odzwierciedla niedoskonałość każdego z nich. Układ równowagi jest złożonym, rozproszonym anatomicznie, choć spójnym funkcjonalnie systemem, który dzięki symultanicznemu współdziałaniu różnych podsystemów pozwala na zachowanie równowagi i poruszanie się w przestrzeni z uwzględnieniem fizycznych ograniczeń grawitacji.

Definicja

Zawrót głowy można zdefiniować jako uczucie dyskomfortu związane z iluzją niespodziewanego ruchu w następstwie zaburzenia orientacji przestrzennej, któremu zwykle towarzyszy lęk.

Ta spójna definicja precyzyjnie odzwierciedla odczucia pacjenta z zawrotami głowy, choć jednocześnie jest trudna do zastosowania w odniesieniu do dzieci. Bardzo rzadko zgłaszają one tego typu objawy, przede wszystkim ze względu na trudności w scharakteryzowaniu dolegliwości, które są zwykle subiektywne, a ich opis wymaga znajomości pojęć abstrakcyjnych. Tylko w przypadku bardzo nasilonych objawów, często z towarzyszącymi zaburzeniami równowagi, badający zwraca uwagę na zawroty głowy. W większości przypadków dopiero umiejętnie zebrany, odpowiednio ukierunkowany wywiad, zwykle uzupełniony informacjami uzyskanymi od rodziców, pozwala lekarzowi wysunąć podejrzenie zaburzeń równowagi u dziecka.

Epidemiologia

Problem zawrotów głowy u dzieci nie jest często poruszany w literaturze fachowej. Niemniej w praktyce klinicznej pojawia się na tyle często, że zasługuje na uwagę pediatrów i otolaryngologów. Autorzy (Eviatar L., Eviatar A., 1977; Gates G., 1980; Blaney A. i Colman B., 1984; Bower C.M., Cotton R., 1995) są zgodni, że zawroty głowy i zaburzenia równowagi u dzieci są objawem rzadkim. Częstość występowania zawrotów głowy i zaburzeń równowagi u dzieci w zależności od sposobu badania oraz grup wiekowych poddanych ocenie waha się w szerokich granicach.

Od lat 50. ubiegłego stuleciaukazują się artykuły na temat epidemiologii i patogenezy zaburzeń narządu przedsionkowego u dzieci. W 1962 roku Harrison opisał 16 przypadków zawrotów głowy u dzieci. Zaburzenia w większości były pochodzenia obwodowego...

Patogeneza

Człowiek rodzi się z zaprogramowaną liczbą komórek układu nerwowego, niemniej jednak układ ten, szczególnie w pierwszych latach życia, nie jest w pełni dojrzały. Dotyczy to także narządu przedsionkowego, struktury, którą można opisać jako rozprosz...